Geçen yıl Aydın'da 4 yaşındaki Narin Ertaş ile Batman'da 5,5 yaşındaki Muhammet Furkan Bülbül yuttukları çatapat yüzünden hayatını kaybetmişti. Kayseri ve Gaziantep'te de iki çocuğa aynı sebepten organ nakli yapılmıştı.
İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi'nde Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abuzer Dirican çatapatın karaciğer ve böbrek yetmezliğine neden olduğunu, beyni ve kalbi etkilediğini anlatıyor. Çatapatın sağlık açısından çok riskli olduğuna dikkat çeken Dirican; "Çok ciddi yan etkileri var. Karaciğerde çok ciddi toksik etkiler oluşturarak çok hızlı bir şekilde karaciğer yetmezliğine sebep oluyor. Bunun tedavisi de sadece nakil. Beş yılda 10 çocuğa merkezde nakil yapıldı. Bu çocuklardan 6'sı nakil sonrası kaybedildi." diye konuşuyor. Bu tehlikeli maddenin çocuklara satılmaması gerektiğini vurgulayan Dirican, çocuğun çatapat yuttuğundan şüphelenilmesi halinde en yakın sağlık merkezine başvurulması gerektiğini belirtiyor. Çatapatın yutulduktan sonra 24 saat içinde etkisini gösterdiğini dile getiren Dirican, şunları kaydediyor: "Az bir madde almışsa ve erken gelirse bunun bir miktar dönüşü oluyor. Bir miktar yoğun bakım tedavisiyle hasta nakile gitmeden geri döndürülebiliyor. Çok ciddi toksik madde yutmuşsa verilen tedavinin çok faydası olmuyor. Süreç nakile doğru gidiyor. Karaciğerini verecek biri varsa beraberinde gelmesi gerekiyor. Çünkü çok zaman yok."
Türkiye'de çatapat üretimi Sakarya'daki iki fabrikada yapılıyor. Hendek'te bulunan Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası, çatapat üretimini durdurdu. Ancak Geyve'de bulunan Venüs Havai Fişek Proteknik Fabrikası üretime devam ediyor. Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası'nın Genel Müdürü Yaşar Coşkun, çatapat üretimini durdurduklarını belirterek; "Elimizdeki hammaddeyi bekletiyoruz. Bu yıl hiç üretim yapmadık. Ancak geçen yıl ürün alan müşterinin elinde olabilir." diye konuşuyor. Venüs Havai Fişek Proteknik Genel Müdürü Arif Coşkun ise çatapatın çikolataya benzeyen renginin değiştirilemediğini söylüyor. Üretime devam ettiklerini kaydeden Coşkun, "Bu işten ekmek yiyoruz. İşimizde zaten çok kısıtlama ve yasaklar var. Bunu da yapmasak çok sıkıntı yaşayacağız. Ürünlerin üzerinde gerekli uyarılar var. 12 yaşın üzerindeki herkes kullanabilir." ifadelerini kullanıyor.
Salih Hamurcu / ZAMAN
