İnsan Vücudunun Pes Ettiği Yaş İlk Kez Hesaplandı: Kırılganlık Eşiği şaşırttı

Aralık 2, 2025 - 08:43

Kanada’daki Ottawa Üniversitesi ve Geroscience Merkezi’nde geliştirilen yeni bir matematiksel model, insan yaşlanmasının “kırılma noktasını” ilk kez kesin olarak ortaya koydu: 73-76 yaş aralığı.Nature Aging dergisinde bugün yayımlanan çalışma, yaşlanmayı “vücudun biriken hasarları onarma kapasitesinin azalması” olarak tanımlayan dinamik bir model kullandı. Araştırmacılar, 45 binden fazla kişinin 25 yılı aşkın sağlık verilerini (kan değerleri, kas kütlesi, bağışıklık parametreleri, inflamasyon belirteçleri ve ölüm oranları) bu modele işledi.Sonuç çarpıcı:

73 yaşına kadar vücut, biriken hasarları (DNA mutasyonu, protein birikimi, hücre yaşlanması vb.) büyük ölçüde telafi edebiliyor.
73-76 yaş arasında ise “dayanıklılık eşiği” (resilience threshold) ani bir çöküş gösteriyor.
Bu aralıkta onarım mekanizmaları %40-60 oranında yavaşlıyor ve küçük bir hastalık veya stres faktörü bile geri dönüşü olmayan hasar zincirini başlatabiliyor.

Araştırmanın baş yazarı Prof. Dr. Éric Le Bourg: “Yaşlanma düz bir çizgi değil, bir eşik meselesi. 73-76 yaş, vücudun ‘Artık yeter’ dediği nokta. Bu yaştan sonra iyileşme süresi dramatik şekilde uzuyor, kırık, enfeksiyon veya kanser gibi olaylardan toparlanma ihtimali hızla düşüyor.”

Modelin Öne Çıkan Bulguları:

40-60 yaş arası: Hasar birikimi yavaş, onarım kapasitesi hâlâ yüksek.
60-73 yaş arası: Onarım yavaşlıyor ama denge hâlâ korunuyor.
73-76 yaş arası: Kritik eşik → Onarım kapasitesi %55 azalıyor.
80+ yaş: Çöküş hızlanıyor, geriye dönüş neredeyse imkânsız hale geliyor.

Çalışma aynı zamanda “sağlıklı yaşlanma”nın bu eşiği geciktirebildiğini gösteriyor: Düzenli egzersiz yapan, Akdeniz tipi beslenen ve sigara kullanmayan bireylerde kırılganlık eşiği ortalama 4-7 yıl (77-80 yaşa) kayıyor.Uzmanlar, bu bulgunun yaşlılık hastalıklarına müdahale için yeni bir zaman penceresi açtığını belirtiyor: “73-76 yaş arası, koruyucu tedavilerin (senolitik ilaçlar, metformin türevleri, NAD+ destekleri) en etkili olacağı ‘son çıkış’ dönemi olabilir.

Haber Merkezi – Bilim & Sağlık