2012 Nobel Edebiyat Ödülü, Çinli Mo Yan Wins'e verildi.
Asıl ismi Guan Moye olan Nobel ödüllü yazar, Çince'de 'konuşma' anlamına gelen Mo Yan mahlasını kullanıyor.
55 yaşındaki Çinli yazar, nobel edebiyat ödülünün kendisine verilmesine çok şaşırdığını söylüyor. Komünist Parti'nin yerel yetkilileri tarafından doğup büyüdüğü kasabada onuruna verilen ve balıkla istiridyenin servis edildiği yemekte Mo Yan, ''Gaomi'nin bu kadar kaliteli bir restorana sahip olduğunu bilmiyordum'' demeyi de ihmal etmedi.
Yaşadığı Gaomi kasabası, Mo Yan'ın romanlarında anlatılan dünyanın arkaplanını oluşturuyor ve Mo Yan Çin'de yaşayan yaklaşık 350 milyon insanla 1980 sonrasında doğan Çinlilerin çoğunun bu dünyaya uzak olduğunu belirtiyor.
Mo Yan'ın son romanı, Çin'in tek çocuklu nüfus kontrol politikası hakkında... ''Kurbağa'' adını taşıyan romanda kürtaj, zorunlu kısırlaştırma ve benzeri korkunç uygulamalara tanıklık etmiş bir doğum uzmanının hayatı anlatılıyor. Romanda anlatılan doğum uzmanının hastalar, aile kavramı ve partiye duyduğu ama birbirleriyle çelişen sadakat duygularını uzlaştırma çabası romanın temelini oluşturuyor.
Mo Yan konu hakkında yazarken sansürden hiç endişelenmediğini söylüyor. Nobel ödüllü yazar, her ülkede yazarlar için bazı yasakların olduğunu söyleyerek bunun aslında bir avantaj olduğunu belirtiyor. Ona göre sansür edebiyatın estetik gereklerini yerine getirmeye yardımcı olabilir. Mo Yan 'a göre bir romancı düşüncelerini zihninin derinlerine gömmeli ve onları karakterler aracılığıyla romanına taşımalı...
Mo Yan, açıksözlülükle ilk romanlarını yazmasının nedeninin yoksulluktan kurtulmak olduğunu söylüyor. Fakat durumun zamanla değiştiğini de ekliyor. ''Şu an oburluk yapabilmek için yeterince para ve zamana sahibim. Ama hâlâ niçin yazıyorum. Çünkü söyleyeceğim şeyler var.''
MO YAN KİMDİR?
1955'te ülkenin kuzeyindeki Shandong eyaletine bağlı Gaomi kasabasında çiftçilikle geçinen bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen ve gerçek adı Guan Moye olan Çinli yazar, 12 yaşında okulu bıraktı. Yazarın 1981 yılında yazdığı ilk kısa hikâyeleri olan "Kuru nehir", "Sonbahar suyu" ve "Halk müziği" 1981de bir edebiyat dergisinde yayınlandı.
1986da Çin'in başkenti Pekin'deki Halkın Kurtuluş Ordusu Sanat Akademisinden mezun olan yazar, ilk kısa romanını da bu yıl kaleme aldı.
Mo, 1987 yapımı Kızıl Darı Tarlaları (Red Sorghum) adlı filme ilham veren iki romanıyla Avrupa ve ABD'de ün kazandı. Eserleri sıkça sansüre maruz kalan yazarın eserleri korsan yollarla okurlara ulaşmıştı.
"Gelmiş geçmiş en meşhur Çinli yazar olarak anılan Mo Yana, Hong Kong Açık Öğretim Üniversitesi tarafından fahri doktora, Çinin Qingdao Bilim ve Teknoloji Üniversitesi tarafından da misafir profesör unvanı verilmişti.
Bu dünyada fantezi ile gerçekliği birleştiren bir tarza sahip yazar olarak bilinen Monun eserlerinde, geleneksel Çin edebiyat kültürü ile birlikte kendine özgü bir dünya oluşturduğu da göze çarpıyor.
