Mazlum –Der de Ombudsmanlık Konuşuldu

Mazlumder Şanlıurfa Şubesinin düzenli olarak gerçekleştirdiği Cumartesi Sohbetlerinin Bu haftaki konuğu olan Eğitimci yazar Mehmet AKBAŞ Ombudsmanlık hakkında bir seminer verdi. “Ombudsmanlık ana yurduna dönüyor.” Başlıklı seminerde AKBAŞ , tarihte Ombudsmanın Osmanlı'dan esinlenildiği, Demirbaş Şarl'ın bu kurumu Kadı-ul Kudat kurumunu model alarak İsveç'te uygulamaya başlattığı ifade etti. önce İskandinavya ülkelerine sonra kıta Avrupası ülkelerine, oradan Anglosakson dünyasına ve son olarak Türkiye’ye bu kurumun geç geldiğini anlattı.
Kamu Denetçiliği kurumu ile Anayasa şikayeti kurumlarının kurulmasının yeterli olmadığını belirten Akbaş, uygulamanın ve ayrıca zihniyet değişiminin önemine değindi. Akbaş, medyanın demokrasi, şeffaflık, hesap verilebilirlik ve insan hakları konularına daha fazla değinmesinin yararlı olabileceğine dikkat çekti.
İslam devletlerinde, öteden beri halkın idareye karşı şikâyetlerini değerlendiren, Ombudsman benzeri, “Divan-ı mezalim (haksızlıklar divanı)” ya da “Dar'ül adl (adalet evi)” gibi kurumlar yer almaktaydı. Bu kurumlar, halkla yöneticiler arasındaki davalara bakarlardı. Haftada en az iki kez toplanan bu divanlar, Emevi, Abbasi, Memlük ve Selçuklu gibi İslam devletlerinde bulunmaktaydı. Osmanlı Devleti'nde ise bu görevi, Divan-ı Hümayun yerine getirmekteydi. Ahilik teşkilatına değinildi.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında, dünyada, kamu yönetişimi ve insan hakları alanında zihniyet değişimi olmuş, İsveç modeli ışığında ombudsmanlık giderek yaygınlaşmıştır. Türkiye bu gelişime ancak yeni uymaya başladığını belirtti.
Kurum için 12 Eylül 2010 tarihinde kabul edilen referandum ile anayasal bir temel oluşturulmuş ve yasal düzenlemenin önündeki engel de aşılmıştır. Şu anda içinde bulunulan süreçte Kurum’un oluşumu ve yerine getireceği işlevler açısından kamuoyunda ciddi ve heyecanlı bir beklenti söz konusudur.
Ombudsman’ın başarılı olabilmesi için, en önemlisi toplumun, bir uzlaşma kültürüne sahip olmasıdır. Bu da, hem yönetenlerin, hem de yönetilenlerin bu kurumun işlevlerini benimsemiş ve özümsemiş olmasını ve ona güvenmesini gerektirir
Akademisyen, gazeteci, yazar ve öğrenci temsilcilerinin katıldığı seminerin sonunda Mazlum der Başkanı Meral Dervişoğlu ve yönetim kurulu üyesi Mehmet Akcan konuşmacıya teşekkür ettiler. Program, soru cevap faslı ile sone erdi.