Diyarbakır'ın kültür merkezi olan, her yıl binlerce yerli-yabancı turisti ağırlayan Sur ilçesinde yaşanan şiddet olaylarının bir türlü sona ermemesi, hendek ve barikatlara günbegün yenilerinin eklenmesi, ilçe halkının geleceğe dair kaygılarını daha da artırıyor.
Zengin tarihi ve kültürel birikimi ile farklı uygarlıkların, medeniyetlerin yerleşim alanı ve merkezi olmuş Sur’da yaşanan çatışmalar nedeniyle birçok ilçe sakini, evlerini terk etmek zorunda kalırken, kimileri de barikat ve hendeklerden dolayı evlerinden çıkamıyor.
Yaşadıkları mahallelerin, sokakların harabeye dönmesi bir tarafa, evlerinden dahi dışarıya çıkamayan halk, mengeneye sıkıştırılmış gibi büyük zorluklar yaşıyor. Sur halkı ne ibadet için camilerine gidebiliyor ne de çocuklarını geleceklerini inşa edecekleri okullara gönderebiliyor.
Son aylarda meydana gelen şiddet olayları, kadim kent olan Suriçi’ndeki yaşamı felç ederken, halkın geleceğe dair kaygıları her geçen gün daha da artıyor. Dört defa sokağa çıkma yasağının uygulandığı ilçenin sokaklarında kazılan hendek, kurulan barikatlar ile cami, okul ve evlere isabet eden mermiler, yaşanan şiddetin boyutunu ve ilçe halkının içinde bulunduğu zor şartları ifade etmeye fazlasıyla yetiyor.
Sokaklara gerdirilen brandalar, ardı sıra kurulan barikatlar ve elinde uzun namlulu silahlarla gezinenler, Suriçi’nde ilk göze çarpan kareler olarak dikkat çekiyor. Mahalle aralarındaki hendek ve barikatlar medeniyle kamyonetlerin giremediği sokaklarda, kimi mahalle sakinleri taşıyabildikleri eşyalarını çuvallara doldurarak veya el arabalarıyla taşımaya, Diyarbakır merkezdeki yakınlarının ya da başka illere göç etmeleri de dikkat çeken başka bir görüntü olarak objektiflere yansıyor.
Tüm bu olup bitenlerin estirdiği olumsuz havanın, tek tük de olsa sokaklarda gezinen halkın yüzüne tedirginlik olarak yansıdığı, gözlerine de umutsuz bakışları hâkim kıldığı görülüyor. Sokaklarda gezinirken; olabildiğince objektiflerden kaçınmaya, mikrofonlardan uzak durmaya çalışan halkın, içlerinde sessiz bir çığlığın yankılandığını duyar gibi oluyorsunuz.
Ayrıca belli aralıklarla elektrik ve su kesintisinin yaşandığı ilçede, çöpler ise toplanmıyor. İlçe halkı, hendek ve barikatlarla kapalı sokaklarda yaşanabilecek yangın ve benzeri afetlerde itfaiye ve ambulansın buralara giremeyeceğini belirterek daha farklı bir soruna dikkat çekiyor.
Barikat ve hendekler nedeniyle; Süleyman Nazif Anaokulu ve İlkokulu, Mardinkapı İlkokul ve Ortaokulu, Cumhuriyet İlkokulu ve Yavuz Selim İlkokulunda eğitim gören öğrenciler geçici olarak çevre okullara nakledildi. Ancak nakledilen öğrenciler, öğrenci servislerinin hendek ve barikatlar nedeniyle bölgeye girişi yapamadığından okullara gidemiyorlar.
Çatışmalar camilerde de büyük tahribatlara yol açmış. Camilerin çoğunluğunda sadece öğle ve ikindi namazı kılınıyor. Kurşunlu, Hocaoğlu ve Hasırlı camileri ise güvenlik nedeniyle ibadete kapalı.
1990’lı yıllarda devletin baskılarından dolayı ikamet ettikleri köylerinden Diyarbakır’ın Sur ilçesine göç eden halk, şimdi ise ilçedeki PKK baskısından dolayı bölgeyi terk etmek zorunda kalıyor. Her an bir patlama ve çatışma korkusu ile yaşadıklarını belirten halk, tek çarelerinin göç etmek olduğunu fakat PKK’lilerin göç etmelerine dahi izin vermediklerini dile getirdi.
Yaşanan çatışmaların bir diğer mağduru ise ilçe esnafı. Artık iş yapamaz hale geldiklerini belirten esnaf, bir an önce olayların bitmesi gerektiğini, insanların yaşam merkezi olan kentlerde çatışmaların kabul edilemez olduğunu, ev kiralarını, mutfak masraflarını karşılayamayacak duruma geldiklerini söylediler. Saldırıların hedefi olmamak için isim ve fotoğraf vermek istemeyen esnaf, çaresizlik içinde bekliyor. (M.Hüseyin Temel / Mustafa Kaynak– İLKHA)