Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından, Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonunun, Doğal Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayınlandı.
DOĞAL SİT ALANLARI KORUMA VE KULLANMA KOŞULLARI
İLKE KARARI
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve 19.07.2012 tarih ve 28358 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına ilişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik çerçevesinde, kesin korunacak hassas alanlar, nitelikli dogal koruma alanlar ve sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanları olarak tescil edilen doğal sit alanları için koruma ve kullanma koşulları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
A- Kesin Korunacak Hassas Alan: Ulusal ve uluslararası Öneme sahip tür, habitat ve ekosistemleri bünyesinde barındıran, biyolojik, jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri açısından ekosistem hizmetlerine katkı sağlayan, insan faaliyetleri sonucu bozulma veya tahrip olma riski yüksek olan, bitki örtüsü, topografya ve siluetin korunması ve gelecek nesillere aktarılması gereken ve Cumhurbaşkanı Kararı ile ilan edilen kara, su ve deniz alanlarıdır.
Bu alanlarda, doğal afet (deprem, yangın, sel, heyelan, taşkın vb.) durumunda yapılması gerekli acil müdahaleler yapılabilir.
Bu alanlarda madencilik faaliyeti yapılamaz, taş, toprak, kum alınamaz, toprak, chruf, cop, sanayi atığı vb. malzeme dökülemez.
Bu alanlarda; koşulları, kapsamı, süresi Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonları tarafından belirlenme şartı ile aşağıdaki faaliyetlere izin verilebilir.
a. Bilimsel amaçlı araştırma eğitim ve izleme faaliyetleri yapılabilir.
b. Alanda taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlığı bulunması veya rastlanması halinde
bilimsel kazi, ortaya çıkarma ve koruma çalışmaları ilgili Bakanlığın izni ile yapılabilir.
c. Bu alanların korunmasına ve ıslah edilmesine yönelik bilimsel rapor sonucu teklif edilen
projeler yapılabilir. c. Güvenlik, uyarı ve bilgilendirme amaçlı levha ve işaretler konulabilir.
d. Orman yangın yolu açılmasına, ormanların bakım ve onarımı, orman zararlılarıyla mücadele edilmesi amacıyla çalışmalar yapılmasına izin verilebilir.
e. Alan içerisinde yer alan; anıt ağaç, grup tescilli ağaçlar ile tescili bulunmayan ağaçların ilgili kurumdan alınacak teknik rapor doğrultusunda bakım ve onarımları yapılabilir.
f. Ekolojik dengenin devamlılığı ve tozlaşmanın sağlanabilmesini destekleyen ancılık faaliyetleri yapılabilir. 8. Kuş gözlem kulesi yapılabilir. 8. Bu alanlarda Bakanlıkça gerekli görüldüğü takdirde bakım çalışmaları ve çevre temizligi yapılabilir.
B- Nitelikli Doğal Koruma Alanr: Doğal yapısı değişmemiş veya az değişmiş, modern yaşam ve önemli ölçüde insan faaliyetleri tarafından etkilenmemiş, doğal süreçlerin hakim olduğu, koruma amaçlarına uygun olarak yörede yaşayanların alanın mevcut kaynaklarını kullanmasını sağlayarak doğal hayata dayalı geleneksel yaşam şekillerinin korunduğu kara, su, deniz alanlarıdır.
Bununla birlikte; Nitelikli Doğal Koruma Alanı tescili yapılmadan önce mevcut bulunan ve bu ilke kararı kapsamında yenisine izin verilmeyen mevzuata uygun yapılar, ekonomik ömrünü
tamamlayıncaya kadar kullanılabilir.
Bu alanlarda madencilik faaliyeti yapılamaz, taş, toprak, kum alınamaz, toprak, cüruf, çöp, sanayi atığı vb. malzeme dökülemez.
Bu alanlarda; koşulları, kapsamı, süresi Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonları tarafından belirlenmek koşulu ve faaliyetin niteliğine göre geçiş dönemi koruma koşulları ve kullanım şartları veya koruma amaçlı imar planları ile aşağıdaki faaliyetlere izin verilebilir.
a. Kesin Korunacak Hassas Alanlarda izin verilebilen faaliyetler bu alanlarda da
yapılabilir. b. Entegre tarım ve hayvancılık uygulamaları hariç, barınma amaçlı olmamak ve diğer
kurum görüşlerindeki sınırlamalar saklı kalmak kaydıyla tarım ve hayvancılık
faaliyetlerine izin verilebilir. c. Doğal dengenin devamlılığının sağlanması amacıyla ilgili kamu kurum ve
kuruluşlarının görüşleri doğrultusunda alanın özelliğinden kaynaklanan faaliyetler
sürdürülebilir. ç. Koruma amaçlı imar planı yapılması koşulu ile alanın ve çevrenin özelliklerinden
kaynaklanan faaliyetlerin korunması ve geliştirilmesi amacına yönelik iskele, balıkçı
barınağı, bekçi kulübesi yapılabilir. d. Günübirlik alanlar, A tipi hariç mesire alanları ile kıyı mevzuatına uygun olarak park
ve rekreaktif alanlar yapılabilir. e. Doğal kaynak suyunun kullanımına ve kaynak tuzlasına yönelik uygulamalar, ekolojik
dengeye etkisine ilişkin ÇED İzin Denetim Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün görüşleri doğrultusunda
yapılabilir. f. Herhangi bir yapılaşmaya gidilmeden Avlakların Kuruluşu, Yönetimi ve Denetimi
Esas ve Usulleri ile ilgili Yönetmelik çerçevesinde avlak sahası ayrılabilir. g. Kadastral yola cepheli parsellerde koruma amaçlı imar planı yapılması veya imar
planlarında fonksiyon ayrılması koşuluyla Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik çerçevesinde ve vaziyet planı doğrultusunda kamping alanları düzenlenebilir. Bu alanlar 10.000 m2 altında olamaz. Kampçi Ünitesi (çadır, çadır-araba, oto karavan ve bungalov) başına hesaplanacak birim alan en az 200 m2'dir. Kamping alanının büyüklüğüne bakılmaksızın 150 kampçı ünitesinden fazla yapılamaz. Bungalovlar kampçı ünite sayısının en fazla % 20'si kadar ve bölge dokusuna uygun malzemeden yapılır. Bungalovların taban alanı 45 mạ'yi, yüksekliği
4,5 metreyi aşamaz, ğ. Zorunluluk halinde; teknik alt yapı hizmetlerinden, atık su arıtma tesisi, atık su deşarjı,
kanalizasyon şebekesi, içme suyu temini, jeotermal suyun çıkartılması ve iletim hattı, enerji nakil hattı, trafo, şalt sahası, iletişim hattı, ulaşım hattı, açık otopark, teleferik ve
telesiyej yapılabilir. h. İmar ve kıyı mevzuatı çerçevesinde, imar planı yapılmasına gerek duyulmayan denize
girme, güneşlenme ve amatör su sporları gibi faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla sabit olmayan duş, gölgelik, soyunma kabini, büfe, tuvalet, su sporları için kullanılan malzemelerin depolanabileceği sökülür takılır nitelikte yapılar ve ahşap iskele ile koruma amaçlı imar planı yapılması koşuluyla iskele yapılabilir.
1. Sulama amaçlı (içme suyu olmayan) baraj ve göletlerde Tarım ve Orman Bakanlığından
izin alınarak su ürünleri faaliyetlerine izin verilebilir. i. Şehitlik ve/veya mezarlık alanları ile ilgili uygulamalar gerçekleştirilebilir. j. Koruma amaçlı imar planı veya geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartlarına
uygun olarak bitkisel (süs bitkisi, tıbbi ve aromatik bitki, fidan) üretimi yapılabilir.
C- Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı: Barındırdığı siluet, jeolojik ve ekolojik değerlerin korunması ve geliştirilmesi amacıyla alanın potansiyeli ve kullanım özellikleri göz önünde bulundurularak, doğal ve kültürel bakımdan uyumlu düşük yoğunlukta faaliyetler, turizm ve yerleşimlere izin veren alanlardır.
Bu alanlar; ulusal, bölgesel ve yerel seviyelerde doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımına ve kalkınmaya destek olan, insanlar ve doğa arasında dengeli ilişkilerin geliştirilmesine ve muhafaza edilmesine katkıda bulunan, ekonomik ve sosyal boyutları dikkate alarak doğal kaynakların sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanımına elverişli yerlerdir.
Bu alanlar; Kesin korunacak hassas alanlar veya nitelikli doğal koruma alanlarını etkileyen, bu koruma bölgeleri ile bütünlük gösteren tampon bölgeler olup düşük yoğunluklu yerleşim yerleri olarak planlanabilir. Sit kararı öncesi alınan ruhsatlı yapılar mevcudiyetini korur.
Kentsel yerleşik alanlarda ve kentsel dönüşüm alanlarında yoğunluk, yapılacak koruma amaçlı imar planlarında belirlenebilir.
Bu alanlarda sanayi tesislerine izin verilmez, ancak mevcut ruhsatlı sanayi tesisleri, gerekli çevresel tedbiri almak koşulu ile kullanılabilir.
Bu alanlarda; koşulları, kapsamı, süresi Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonları tarafından belirlenmek şartı ile aşağıdaki faaliyetlere izin verilebilir.
a. Kesin Korunacak Hassas Alanlar ile Nitelikli Doğal Koruma Alanlarındaki faaliyetler bu
alanlarda da yapılabilir. b. Teknik rapor ile tespit edilmiş zorunlu haller dışında delme-patlatma yöntemlerinin
kullanılmaması, habitat bölünmesi ile flora, fauna kaybının en aza indirilerek ekolojik koridor oluşturacak tedbirlerin alınması, bölgeye ilişkin olarak ekolojik etki değerlendirme raporu hazırlanması koşullarıyla; Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, ÇED Yönetmeliği hükümleri ve diğer ilgili mevzuata uygunluğun sağlanması şartlarıyla madencilik faaliyetleri yapılabilir. Doğal peyzaj ve siluet dikkate alınarak kum, çakıl, taş, maden vb. malzeme alınabilir, bu amaçla ocak açılabilir, ancak bozulan alanların doğaya yeniden kazandırılması amaçlı toprak dökümü hariç toprak,
cüruf, çöp, hafriyat, sanayi artığı vb. dökülemez. c. Koruma amaçlı imar planına uygun olması koşulu ile turizm tesisleri, yat limanı, tekne
imal ve çekek yeri ve 1. sinif hariç düzenli depolama tesisi yapılabilir. ç. Koruma amaçlı imar planı veya geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartlarına uygun
olmak ve diğer kurum görüşlerindeki sınırlamalar saklı kalmak kaydıyla tarım ve hayvancılık faaliyetlerine izin verilebilir.
05.01.2017 tarihli ve 99 sayılı Doğal Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı yürürlükten kaldırılmıştır.
