Erdoğan Siverek’in il olma hayalini bitirdi

BALİKLİGOL.COM / Şanlıurfa’da AK Parti’nin 6. İl Olağan kongresine katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan burada yaptığı konuşmad” “Siverek il olsun, Suruç il olsun, Viranşehir il olsun, Ceylanpınar olsun laflarını bırakın” dedi.
Erdoğan, Şanlıurfa’nın ilçelerinin il olma talebi ile ilgili ise şunları söyledi:
"Gençler birilerinin size söylediği gibi, ’Siverek il olsun, Suruç il olsun, Viranşehir il olsun, Ceylanpınar olsun’ laflarını bırakın. Bırakın bunları, Şanlıurfa Şanlıurfa olsun, diğerlerinin hepsi gaz. Hep beraber, tüm mesele Şanlıurfa’mızı Şanlıurfa yaptık mı yapıyor muyuz. Buna bakalım, bakıyorsa birileri gaz veriyor. Bu gazlara gelmeyin, bırakın bunları. Tarihinde yapılmayan yatırımları yaptık mı? Yaptık. Daha güzel şeyler olacak."
Siverek Halkı 66 Yıldır İl Olma Mücadelesi Veriyor

Siverek'i İl Yapma ve Kalkındırma Derneği kuran Siverekliler çeşitli kampanyalarda düzenleyerek il olma hayali kuruyorlardı. Siverekli  Koçali Aymaz ömrünü Sivrerek2i il yapmak için harcadı. Şuan 70 yaşına gelen Aymaz, Hayatının son 30 yılını 'il yapma'  için harcayarak  Siverek'i İl Yapma ve Kalkındırma Derneğini kurdu. 
SİVEREK’İN İL OLMASI İÇİN KONU MAHKEMEYE TAŞINMIŞDI

Siverek'i İl Yapma ve Kalkındırma Derneği Onursal Başkanı Koçali Aymaz, çok sayıda siyasetçiye verdikleri 'il yapma' sözünü yerine getirmedikleri gerekçesiyle dava açarak, mahkemelik olmuş bir Siverekli. ilçeyle ilgili gündeme gelen her konuda gönüllü olarak katılıyor.
GEÇMİŞTE İL OLAN SİVEREK 1926'DA İLÇE YAPILDI
Yüzölçümü ve 275 bine yaklaşan nüfusuyla Türkiye'de büyük ilçelerin başında gelen Siverek, birçok ünlü sanatçı ve siyasetçinin memleketi olarak biliniyor. Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında il olan Siverek, 1926'da çıkarılan bir yasa ile il statüsünden çıkarılarak ilçe yapıldı. Kayıtlara ise resmi gerekçe olarak ilçenin gelirinin giderini karşılamadığı belirtildi.
ŞEHRİN KURULUŞU

Mazisi milattan önce 5000'li yıllara kadar uzanan Siverek'in ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu kesin bilinmemekle beraber Sümer, Asurlar, Medler, Eti,Kamuk, Hurri ve Mitanilerin burada değişik zamanlarda hüküm sürdükleri hem eski tarih kaynaklarında, hem de son zamanlarda yapılan tarihi kazılardaki buluntular sayesinde anlaşılmaktadır. Şehrin etrafında kurulduğu kale ilk defa Asurlular tarafından yapılmıştır. Daha sonra Bizanslıların eline geçen Siverek kalesi Diyarbakır'ın dış saldırılara karşı korunması ve ordu konaklama yeri olarak kullanılmıştır.
YÖNETİM SAFHALARI
Dicle ile fırat arasındaki bölgede yer alan ve tarihi Milattan çok önceye dayanan Siverekte değişik kavimler hüküm sürmüşlerdir.
SÜMERLER:M.Ö.3500-2800 Yıllarında Siverek'te, Hassek Höyük'te ve bölgede hüküm sürmüşlerdir.
AKADLAR:M.Ö.2800-2500 Yıllarında Sümerlerin yenilgisinden sonra bölgede hüküm sürmüşlerdir.
BABİLLER:M.Ö.2500'lerde Sümerlerin bölgeden çekilmesinden sonra hüküm sürmüşlerdir.
HİTİTLER:M.Ö.1600 Yıllarında Mitanni'lerin egemenliğine son veren Hititler Mezopotamyanın kuzeyinde ve Siverek civarında hüküm sürmüşlerdir. Siverek'e bağlı Taşlı köyünde 1939 yılında Hititlere ait bir heykel bulunmuştur.Araştırmacılar ve arkeoloğlar bu heykelin Hitit ilahı olan Kinaba'ya ait olduğunu iddia ediyorlar.Ayrıca kalenin güneyinde bulunan Yeraltı hamamındaki aslanlı kurna ile duvardaki aslan başı kabartması Hitit kültürünün özelliklerini taşımaktadır.Hititler döneminde Kinaba ( Siverek ) önemli bir idare merkezi olmuştur.
ASURLULAR:M.Ö.11.ve 10.yüzyıllar bölgede Asurluların Arap kökenli Aramileri bozguna uğrattıkları ve Diyarbakır bölgesinde,Diyarbakır dahil Kuzey Mezopotamyada hüküm sürdükleri ve Siverek'i Asur eyaleti haline getirdikleri yıllardır.Asurluların hakimiyeti M.Ö. 600 yıllarına kadar sürmüştür. Bu dönemde Siverek savaşlarda yakılıp yıkılmıştır.Bir köy halini alan Siverek daha sonra Perslerin bölgeye gelmesiyle tekrar canlanmaya başladı.Perslerin hakimiyeti Makedonyalı Büyük İskenderin bölgeye girmesiyle son bulmuştur. Büyük İskenderin ölümüyle Makedonyalıların bölgedeki hakimiyeti son bulmuş ve bölge M.S. ilk yıllarda Romalıların eline geçmiştir. M.S. 240 Yıllarında Sasaniler Romalıların elinde bulunan bölgeye Kral Ardeşir komutanlığında sahip oldu.Ancak Romalılar bölgeyi Sasanilerden tekrar geri aldılar.
BİZANSLILAR:Romalıların elinde bulunan Siverek, Doğu Roma İmparatorluğunun Bizans İmparatorluğu adını almasıyla uzun süre bu devletin egemenliğinde kaldı M.S.540 yıllarında tekrar Sasanilerin eline geçmiştir. Sasaniler hükümdar Nuşirevani Adil ile II.Hüsrev zamanlarında bölgeye hakim olmuşlarsa da Bizanslılar bölgeye tekrar egemen olmuşlardır.
MÜSLÜMANLAR: Bölgeye girişleri ilk defa Hz.Ömerin Hilafeti döneminde olmuştur Ebu Ubeyde Bin Ğanem Komutanlığındaki İslam ordusu 637-639 yılları arasında Diyarbekir ve Siverek'i almışlardır. Başka bir Rivayette de Diyarbakır'ın fethi sırasında Halid b. Velid'in bölgeye geldiği, Diyarbakır ve Siverek'in onun tarafından alındığı bildirilmektedir.Daha sonra Emevi ve Abbasi dönemlerinde de İslam hakimiyeti altında kalan Siverek'te kısa aralıklarla yönetim değişiklikleri olmuştur.
Haçlı seferleri sırasında tekrar Bizanslıların eline geçen (1069) Siverek, Malazgirt Savaşından sonra Melik Şah döneminde Bozan Bey tarafından feth edilerek, tekrar İslam hakimiyetine girmiştir. Ancak haçlı seferleri sırasında (1097) Urfa Kontluğuna bağlanan Siverek, 1200 yılında Musul Atabeyi Nureddin Zengi tarafından feth edilmiştir. 1256 yılında Moğollardan Hulagu'nun ve daha sonra (1400) Timurun istilalarına uğramıştır.Bundan sonra sırasıyla Mısır Memluklularının, 1435 yılında Akkoyonluların, 1508 de ise Safevilerin eline geçti.
OSMANLILAR:Siverek ilk defa 1517 yılında Osmanlıların eline geçti. Yavuz Sultan Selim Mercidabık Savaşı sırasında Siverek'i Osmanlı topraklarına katmıştır.Ancak Safeviler 1522 yılında Siverek'e bir daha girdiler.1535 yılında Irakeyn seferine çıkan Kanuni Sultan Süleyman hastalanınca Karacadağ'da konaklamış ve oradaki suyla şifa bulmuştur.İşte bu sırada Siverek Osmanlı hakimiyetine girmiştir.Bu dönemde pek çok imar faaliyetine sahne olan Siverek'te camiler,hanlar,hamamlar,çeşmeler ve çarşılar yapılarak Siverek kalesi de yeniden tamir edilmiştir.1908'de Viranşehir,Çermik ve Karacurun (Hilvan) kendisine bağlanarak mutasarrıflık yapılmıştır.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE SİVEREK

Yukarıda görüldüğü gibi bir çok kavimlere beşiklik eden, saadeti de şekaveti de gören,eyalet merkezliğinden köye, köyden mutasarrıflığa inip çıkan ve tarihin dalgalarına karşı direnerek ayakta durmayı başaran Siverek,Osmanlı devletinin yıkılışının ardından Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla yeni bir döneme girmiştir.
Daha önceki dönemlerinde Başkentlik, Eyalet,Sancaklık, mutasarrıflık ve vilayetlik gibi aşamalar geçiren Siverek,Cumhuriyet dönemine Diyarbakır vilayetine bağlı sancak olarak girmektedir.
Milli Mücadelede göstermiş olduğu büyük kahramanlıklardan ve bağlılıktan dolayı 1923 yılında Viranşehir ve Çermik ilçeleri de kendisine bağlanarak vilayetlikle mükafatlandırılmıştır. 1926 yılına kadar vilayet kalan Siverek, kurtuluş savaşının vermiş olduğu ağır harabiyete rağmen sosyal, kültürel, eğitim ve ekonomik açıdan şehir olma vasfını koruyordu. Siverek tam kalkınma ve gelişme devresine gireceği sırada, aşiretler arasındaki çekişmeler ve yerel yöneticilerin de isteğiyle 1926 yılında ilçe yapılarak Urfa'ya bağlanmıştır.