Konu ile ilgili olarak açıklama yapan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şube Başkanı Abdullah Melik, üreticiye bir kilo Fıstığın maliyeti 111,08 Kğ /TL, bu maliyete yüzde 20 üretici karı eklendiğinde maliyet 133 lirayı aştığını belirtti.
İşte o açıklama:
Türkiye’de TÜİK verilerine göre 3.818.466 dönüm alanda 54.548.247 meyve veren fıstık ağaç sayısı vardır, meyve vermeyen ağaç sayısı ise 22.721.902 dir ülkemizde toplamda 77.270.149 fıstık ağacı dikilidir. Ülkemizin toplam fıstık üretimi ise 292.000 tondur.
Şanlıurfa’da ise 1.467.436 dönüm alanda meyve veren ağaç sayısı 20.010703 tür, meyve vermeyen ağaç sayısı ise 9.324.565 tir Şanlıurfa’da toplam 29.335.268 adet fıstık ağacı dikilidir üretimi ise 124.534 tondur. Yıllara göre değişerek Türkiye üretiminin % 40-50 arasında üretim yaparak birinci sırayı almaktadır. 2022 yılının 14-15 Nisanında oluşan don zararından dolayı Şanlıurfa’da bu yıl fıstık rekoltesi düşük olacaktır.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şubesi olarak yaptığımız maliyet analiz hesaplamalarında üreticiye bir kilo Fıstığın maliyeti 111,08 Kğ /TL’dir. % 20 üretici karıda eklendiğinde 133,29 Kğ/TL olmalıdır. Bu maliyet hesaplanmasında üreticinin TARSİM poliçe ücreti ve Fıstığa yapmış olduğu 15 yıllık Fıstık meyve verene kadar ki bakım masrafları eklenmemiştir.
Maliyetlerin yüksek olmasıyla birlikte Fıstık üreticileri çok zor durumdadır. üretilen Fıstık maliyetleri dahi karşılayamamaktadır. Bugün tek yılda üretilen çekirdeğin kilosunun bile 100-120 TL ye satıldığı bir dönemde 15 yılda ürün alınmadan bakım yapılan bir kilo kavlatılmış Fıstık piyasada 120-135 TL ye fiyat bulmaktadır. Fıstıktan başka gelir kaynağı bulunmayan ve Periyodisite (bir yıl ürün verip bir yıl ürün vermeme) nedeniyle ancak iki yılda bir ürün alabilen fıstık üreticileri zor günler yaşıyor.
TMO Fındık alımları için nasıl taban fiyat açıklıyorsa ve TMO fındığı alıyorsa Fıstık içinde taban fiyat açıklamalı ve alımını yapmalıdır. Şanlıurfa’da Fıstık Borsası, Fıstıkta Lisanslı Depoculuk ve Fıstık Araştırma Enstitüsüsü veya Sert Kabuklu Meyveler Enstüsüsü kurulmalıdır. Ürüne prim verilerek desteklenmelidir, aksi takdirde üreticiler tüccarın vicdanına terkedilecektir. GAP projesi kapsamında Fıstık üretim alanları da tarımsal sulama kapsamı içerisine alınması gerekir.