Dünyada her yıl 1.6 milyon kişinin yaşamını tehdit eden akciğer kanserinin en önemli nedenini, başta sigara olmak üzere tütün ve tütün ürünleri oluşturuyor. Akciğer kanseri ile mücadelenin yolu ise hastalığın yüzde 90 oranında nedenini oluşturan sigarayı bırakmaktan geçiyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Gökhan Kandemir, “17 Kasım Dünya Akciğer Kanseri Günü” öncesinde akciğer sağlığını korumanın ve kanseri önleminin yolları hakkında bilgi verdi.
Her yıl 30 bin akciğer kanseri tanısı
Akciğer kanserinin en önemli nedeni sigara tüketimi olduğunu belirten Kandemir, “Vücudun oksijen gereksinimini sağlayan akciğer, sigara tüketimi ile 20 kat fazla kanser riski altındadır. Ülkemizde her yıl 30 bin yeni akciğer kanseri tanısı konulurken, dünyada kanser ilişkili ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer almaktadır.” dedi.
Sigara içenlerle aynı ortamı paylaşanların da risk altında olduğuna dikkat çeken Kandemir, şunları söyledi: Akciğer kanseri sadece sigara içenlerde değil, içmeyenlerde de gelişebilmektedir. Tüm akciğer kanserleri vakalarına bakıldığında yüzde 15’lik dilimi hiç sigara içmemiş kişiler oluşturmaktadır. Sigara içilen ortamlarda bulunmak yani pasif içicilik de akciğer kanseri gelişim riskini artırmaktadır. Sigaradan uzak durarak 10 yıl için de akciğer kanseri riski yüzde 50 azaltılabilir.”
55 yaş ve üzerinde yaygın olarak görülüyor
Sigaranın, her kanser türünde olduğu gibi akciğer kanserinde de baş etkenler arasında yer aldığına dikkat çeken Kandemir, şu bilgileri verdi: “Erkeklerde en sık görülen kanser türü olan akciğer kanserinin temel nedeni sigara içiminin fazla olmasıdır. Akciğer kanseri çoğunlukla 55 yaş ve üzerinde görülmektedir. Fakat bu; sigaraya başlama yaşına, sigara kullanma sıklığına, çeşitli kanser yapıcı maddelere maruz kalma durumuna göre değişmektedir. Kadınların da giderek daha fazla sigara tüketmesi ile son yıllarda akciğer kanserinde artış görülmektedir.
Yaş ilerledikçe kanser riski artıyor
Akciğer kanserinin görülme sıklığı yaş ilerledikçe artmaktadır. 45 yaş altında nadiren ortaya çıkarken, genellikle 50-70 yaşlarında daha fazla tanı konulmaktadır. Genetik geçiş, asbest, radon gazı, hava kirliliği kanser gelişimini sağlayan faktörlerdir. Verem gibi bazı akciğer hastalıkları, akciğerlere radyoterapi uygulanması riski artırabilmektedir. İçme sularında yüksek düzeyde arsenik maddesi olması da önemli bir nedendir.
Sık tekrarlayan ve uzun süren öksürük önemsenmeli
Akciğer kanserinin en genel belirtisi inatçı öksürüklerdir. Bunun dışında göğüs ağrısı, nefes darlığı, ateş, ses kısıklığı, yüz ve boyunda şişme, omuz ve kol ağrısı, yutma güçlüğü ve kanlı balgam gibi belirtiler de olmaktadır. Öksürükle birlikte gelen kanlı balgam, akciğer kanseri hastalarının dörtte birlik bir kısmında görülmektedir. Akciğer kanseri; vücudun kemik, beyin, karaciğer gibi kısımlarına yayılarak baş ve kemik ağrısı, yorgunluk ve halsizlik ile de kendini gösterebilir.
Belirti vermeden ilerleyebiliyor
Akciğer kanseri hastalarının neredeyse dörtte birinde kanser, hiçbir belirti vermeden oluşmaktadır. Çoğu kişi akciğer kanseri olduğunu, başka bir hastalık sebebiyle akciğer röntgeni çektirdiğinde öğrenmektedir. Bu nedenle rutin olarak yapılan kontrollerin akciğer kanserinin erken evrede belirlenmesi için hayati öneme sahiptir. Akciğer kanseri erken evrelerde teşhis edilirse tedavisinde başarı şansı oldukça yüksektir. Günümüzde düşük doz spiral bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler ile akciğer kanseri artık erken evrede saptanabilmektedir.
Günde 5 porsiyon sebze ve meyve tüketenlerde kanser riski düşük
Akciğer kanserinden korunmak için en etkili ve en basit yol sigarayı bırakmaktır. Sigara yaşamdan uzaklaştırıldığında geriye kalan sadece sağlıklı yaşamak için uygulanması gereken birkaç basit kuraldır. Az yağlı gıdalarla, sebze ve meyveler bol tüketilerek sağlıklı beslenilmelidir. Günde en az 5 porsiyon meyve ve sebze yiyenlerde akciğer kanseri riskinin daha düşük olduğu birçok çalışma ile gösterilmektedir. Yüksek doz “beta karoten ve A vitamin” alanlarda ve özellikle sigara içenlerde kanser riskinin arttığı da görülmüştür. Alkol tüketimini sınırlandırılmalı ve düzenli egzersiz ile yaşam kalitesi artırılmalıdır.”
(İLKHA)