Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergi Kanunuyla düzenlenmiştir. Bir motorlu taşıtın MTV'ye tabi olması için öncelikle motorlu kara taşıtlarının Karayolları Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına, uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarının da Sivil Ve Havacılık Genel Müdürlüğüne kayıt ve tescil edilmiş olmalı ve bu motorlu taşıtların ayrıca MTV kanunun 5 ve 6 maddede yer alan listede sayılmış olmalıdır.
Motorlu taşıtlar vergisi, MTV kanunun 5 ve 6 maddede yer alan tarifeye göre tespit edilir ve her yıl yeniden değerleme onanına göre arttırılır. Söz konusu tarifedeki vergi tutarları ise listede yer alan model yılı, motorlu taşıt cinsi, motor silindir hacmi, azami toplam ağırlık ve azami kalkış ağırlığı gibi unsurlara göre değişmektedir. Bu unsurlar ise söz konusu listelerde gruplara (1-3, 4-6 yaş grubu; 1301-1600, 1601-1800 cm3'e kadar silindir hacmi grubu gibi.) ayrılmıştır.
Bu çalışmamızda MTV'yi arttıran ve azaltan durumlar irdelenecektir. Bu durumlara bakmadan önce bazı kavramların ne anlama geldiğini açıklamak faydalı olacaktır.
Motor Silindir Hacmi: Taşıtların motorlarını imal eden fabrikalarca uluslararası normlara göre tespit olunarak teknik belgelerinde gösterilen ve ilgili mevzuatları gereğince cm³ cinsinden ifade olunan motor hacmidir.
Azami Toplam Ağırlık: Taşıtların karayollarında güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.
Azami Kalkış Ağırlığı: Bir uçak veya helikopterin; azami yakıt, yük, yolcu ve teçhizatı dahil kalkışı için özel teknik emirlerinde izin verilen ve yazılı olan kilogram cinsinden ağırlığıdır.
Yaş: Motorlu taşıtlarda model yılına göre geçen süredir. Bu süre takvim yılı itibarıyla tespit edilir. Taşıtların tescil belgesinde yazılı olan model yılında bir yaşında olduğu kabul edilir.
MTV'yi Arttınan Durumlar:
1- MTV'yi arttıran nedenlerin en başında yeniden değerleme oranı gelmektedir. MTV her takvim yılı başında geçerli olacak şekilde bir önceki yıl uygulanan vergi miktarı tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında arttırılır ve yıllık vergi miktarı tespit edilir bu şekilde hesaplanan verginin 1 TL'nin altındaki küsuratları dikkate alınmaz.
2- MTV'nin (I) sayılı listesinde yer alan motosiklet, otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzeri taşıtları ile MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan panel van ve motorlu karavanların motor silindir hacmi grubu arttıkça ve yaş grubu düştükçe MTV'si artar.
3- MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan minibüsün yaş grubu düştükçe MTV'si artar.
4- MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan otobüs ve benzerlerinin oturma yeri grubu arttıkça ve yaş grubu düştükçe MTV'si artar.
5- MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan kamyonet, kamyon, çekici ve benzerlerinin azami toplam ağırlık grubu arttıkça ve yaş grubu düştükçe MTV'si artar.
6- MTV'nin (IV) sayılı listesinde yer alan uçak ve helikopterlerin azmi kalkış ağırlığı grubu arttıkça ve yaş grubu düştükçe MTV'si artar.
7- MTV 10. maddesi Bakanlar Kuruluna tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranı üzerinden MTV'yi arttırma yetkisi vermiştir. Bu maddeye göre Bakanlar Kurulu yeniden değerleme oranının % 50 sini geçmemek üzere MTV'yi arttırabilmektedir. Eğer Bakanlar Kurulu bu arttırma yetkisini kullanırsa ödeyeceğinin MTV artacaktır.
8- MTV'ye etki eden unsurların (model yılı, motorlu taşıt cinsi, motor silindir hacmi azami toplam ağırlık ve azami kalkış ağırlığı) yıl içinde vergi arttırıcı doğrultusunda değişmesi durumunda ödenmesi gereken MTV artacaktır. (Örnek: Yıl içinde aracın silindir hacminin 1300 cm3 ten 1600 cm3' çıkarılması)
MTV'yi Azaltan Durumlar:
1- MTV'nin (I) sayılı listesinde yer alan motosiklet, otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzeri taşıtları ile MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan panel van ve motorlu karavanların motor silindir hacmi grubu düştükçe ve yaş grubu arttıkça MTV'si azalır.
2- MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan minibüsün yaş grubu arttıkça yine MTV'si azalır.
3- MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan otobüs ve benzerlerinin oturma yeri grubu düştükçe ve yaş grubu arttıkça MTV'si azalır.
4- MTV'nin (II) sayılı listesinde yer alan kamyonet, kamyon, çekici ve benzerlerinin azami toplam ağırlık grubu düştükçe ve yaş grubu arttıkça MTV'si azalır.
5- MTV'nin (IV) sayılı listesinde yer alan uçak ve helikopterlerin azmi kalkış ağırlığı grubu düştükçe ve yaş grubu yükseldikçe MTV'si azalır.
6- MTV 10. maddesi bakanlar kuruluna tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranını üzerinden MTV'yi düşürme yetkisi vermiştir. Bu maddeye göre Bakanlar Kurulu yeniden değerleme oranının % 20'sinden az olmamak üzere MTV'yi düşürebilmektedir. Eğer Bakanlar Kurulu bu düşürme yetkisini kullanırsa ödeyeceğinin MTV azalacaktır.
7- MTV'ye etki eden unsurların (model yılı, motorlu taşıt cinsi, motor silindir haçmi azami toplam ağırlık ve azami kalkış ağırlığı) yıl içinde vergi azaltıcı doğrultusunda değişmesi durumunda ödenmesi gereken MTV azalacaktır. (Örnek: Yıl içinde aracın azami toplam ağırlığın 1.500 kğ'dan 2.000 kğ'a çıkarılması)
8- MTV (I) sayılı tarifede yer alan otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerine ait vergi tutarlarının Türkiye Sigorta ve Reasürans Birliği tarafından her yılın Ocak ayında ilan edilen kasko sigortası değerlerinin % 6'sını aşması halinde, aynı yaş grubunda bulunan taşıtlara ait vergi tutarı, bir alt kademedeki silindir hacmi grubundaki taşıtlara isabet eden vergi tutarı olacağından ödenecek MTV azalacaktır.(Kasko Sigorta Değerleri her yıl Gelir İdari Başkanlığının www.gib.gov.tr internet sitesinde yayınlanmaktadır.)
9- MTV'nin (IV) sayılı listesinde yer alan uçakların zirai ilaçlama amacıyla kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmesi durumunda (IV) sayılı listedeki vergi %25 oranında uygulanacağından ödenecek MTV düşecektir.
10- Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanundaki motorlu taşıtların engellilik oranı % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı olması veya diğer malûl ve engellilerin durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı olması durumunda MTV hiç ödenmeyecektir.
Bilal ASLAN
Vergi Müfettişi
bilal.aslan@windowslive.com
Kaynak:
1- 197 Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu