Binlerce yıldır uzak doğuda yetiştirilen, oradan dünyaya yayılan ve bu gün geniş endüstriyel kullanım alanlarında kullanılan soya bitkisi GAP topraklarında deneme amaçlı yapılan ekimden başarılı sonuçlar alındı. Üniversitedeki mimarlık bölümünü bitiren Adil Hikmet Bucak babasından kendisine miras kalan Şanlıurfa’nın Siverek ilçesine bağlı Sadettin köyündeki 8 bin dönüm tarlanın başına geçti. Yeniliklere meraklı olan Bucak topraklarında soya yetiştiriciliğini denemek için çalışmalara başladı. Bin 200 dönümde ekilen soya bitkisinden başarılı sonuçlar alan Bucak, beklenenden daha fazla rekolte elde etti. Gelecek yıl yaklaşık 2 bin dönüm soya ekmeyi düşündüğünü söyleyen Bucak,” Soyanın getirisi pamuk ve mısırdan daha iyidir. Desteklemesi çok iyi olan soyanın pazar sorunu hiç yok. Soya yetiştiriciliğini tüm GAP çiftçisine tavsiye ederim.” dedi.
Türkiye’nin soya açığının çok fazla olduğunu söyleyen Adil Hikmet Bucak,” Soya yetiştiriciliği masrafsızdır. Adana soya yetiştiriciliği konusunda uzman olmuş. Birinci ürün soyada dönüme 300 kilogram verim aldığıma kimse inanmıyor. Yağ bitkisi olan soyanın içerdiği yüksek orandaki protein miktarı ile insan beslenmesi açısından büyük önem taşıdığını söyleyen Bucak, Soyadan yağı alındıktan sonra geriye kalan küspesi hem insan, hem de hayvan besini olarak kullanılır, Baklagiller bitkilerinden olan soya toprağı azotça zenginleştirmekte, kendisinden sonraki bitkilere otsuz, kabartılmış ve uygun bir toprak bırakır. Ayrıca soya hasadında elde edilen dane verimlerinin yaklaşık iki katı civarında kuru otu elde edilir. Bu kuru otun besleme değeri yoncaya yakın olup, çok iyi bir hayvan yemidir” dedi.
Anavatanı Çin, Kore, Mançurya gibi uzak doğu ülkeleri olan bitki, 1690’lı yıllarda Alman botanikçi Keampfer tarafından Avrupa’ya, oradan da 1800’lü yılların başında Amerika’ya götürülmüştür. Dünyada soyadan; mürekkep, kâğıt, tekstil, tutkal, boya, yağ, gıda, yakıt, yem gibi 200 ü aşkın endüstriyel üretim alanında kullanılmaktadır. Son verilere bakıldığında; soya dünyadaki ekim alanı bakımından 91 milyona hektar gibi yüksek bir rakama ulaşırken, ülkemizde yaklaşık 10.bin hektar üretim yapılmaktadır.
Haber:Mehmet TEKÇE/ Balikligol.com