“Kumlu Hayat Hanı” Hayat Bekliyor
Şanlıurfa’da günümüze ulaşmış Osmanlı dönemine ait hanları ile Türkiye’nin önde gelen illeri arasında yer alıyor. Büyük bir kısmı Gümrük Hanı çevresindeki Osmanlı dönemine ait ticaret merkezinde yoğunlaşan bu hanlardan Halen, Şanlıurfa’nın ekonomisinde önemli bir yer almaktadır. Dama, domino ve tespihçi ustalarının mekânı olan Gümrük hanında ilgi yüzyıllardır devam ediyor. Yüzlerce filmin ve klipin çekildiği Gümrük Hanı Şanlıurfa’nın turizminde en önemli bir yer olarak biliniyor
Mimari özellik arz etmeyen bazı küçük hanlar sayılmayacak olursa, halen Şanlıurfa merkezinde Gümrük Hanı, Hacı Kamil Hanı, Barutçu Hanı, Mencek Hanı, Şaban Hanı, Kumlu- Hayat Hanı, Fesadı Hanı, Samsat Kapısı Hanı, Millet Hanı, Bican Ağa Hanı ve Topçu Hanı olmak üzere, Osmanlı dönemine ait 11 adet büyük han bulunmaktadır. Bunlardan Gümrük Hanı, Hacı Kâmil Hanı, Mencek Hanı, Barutçu Hanı ve Fesadı Hanı iki katlı, diğerleri tek katlı olarak inşa edilmişlerdir.
Çifte Han, Aslanlı Han, Boyahane Hanı, Ali Bargut'un Hanı, Zencirli Hanı (Küsto'nun Hanı), Cesur Hanı, Hacı Ali Ağa Hanı 30 yıl öncesine kadar ayakta iken, bugün yıkılmış olan Şanlıurfa hanlarıdır.
Yani 30 yıl öncesine kadar bunlara gereken ilgi ve alaka gösterilmiş olsaydı, bu hanlarda günümüze kadar ayakta kalabilirlerdi.
Umarım diğer hanlarında akıbeti bunlar gibi olmaz…
Yıkılmaya yüz tutmuş ve adeta kendi kaderine terk edilerek yalnızlıkları oynayan, Bu hanlardan biri ise adeta kendi kaderine terk edilmiş olan “Kumlu Hayat Hanıdır”. Bu Hanın girişinde “Kumlu Hayat Hanı 19. yy Osmanlı dönemine aittir” diye tabelasında yazıyor.
Bu han Haşimiye Meydanı olarak ta bilinen yerde Ömeriye Camisi ile Şaban Hamamı arasında kuytu bir köşede adeta kendi kaderine terk edilerek, kendini kurtaracak birilerini bekliyor.
Umarız “Kumlu Hayat Hanın’da” akıbeti diğerleri gibi olmaz.
“Kumlu Hayat Hanı”, Kapısındaki kitabede şunlar yazıyor.
“Dedim gevher gibi tarihine remzi letafetle”
“Bu mihmanhaneye cümle gelen çıksın saadetle”
Yazılı olan şimdilerde lokanta, kahvehane, kuşçulara, oto park ve birahanelere mesken olan hanlarımız,
Bazıları ise bugün ev, çeşitli meslek gruplarınca depo veya terk edilmeye bırakılan hanlarımızı da sağlıklaştırma ve modernleştirmek için ne duruyoruz. Onlara da el atma zamanı gelmedi mi (!)?
“Kumlu Hayat Hanı’nda” şimdilik Kuşçular diye tabir ettiğimiz kişiler orayı mesken ederek kuş alıp, kuş satıyorlar.
Buradan İl Kültür Turizm Müdürlüğü’ne seslenmek istiyorum. Lütfen bu güzelim hanı gelin hep birlikte kurtaralım, aslına uygun şeklinde restore edip ve onu Şanlıurfa turizmine kazandıralım…
Mehmet Emin Kuş/ www.balıklıgöl.com