Türkiye Üniversiteli olma konusunda son yıllarda artan öğrenci sayısıyla dikkatleri üzerine çekerken, yükseköğretime erişimde Avrupa birincisi oldu Düşük gelirli olmasına rağmen çocuklarını üniversiteye gönderen Türk ailelerin fedakârlığını Avrupa da tescilledi.
Türkiye'de gençlerin üniversitelere erişim oranı 27 Avrupa ülkesini açık ara farkla geride bıraktı. Avrupa'da yükseköğrenim görmekte olan öğrencilerin sosyoekonomik yaşam koşulları ile ilgili veriler toplayıp karşılaştırmalı analiz yapan Eurostudent VI projesinin verilerine göre velileri alt gelir grubunda olmalarına rağmen çocuklarını üniversiteye gönderebilen ilk sıradaki ülke Türkiye oldu. Türkiye'yle birlikte 28 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen Eurostudent VI projesi kapsamında öğrencilerin sosyal ve ekonomik arka planlarını tespit etmek amacıyla en önemli gösterge ebeveynlerin sahip oldukları eğitim derecesi olarak kabul edildi. Türkiye'de ebeveynleri lisans eğitimi görmemiş üniversite öğrencilerinin oranı yüzde 79 oldu. Norveç'te bu oran yüzde 22, Danimarka'da yüzde 25, Fransa'da ise yüzde 40 çıktı. YÖK Uluslararası İlişkiler Daire Başkanı ve Eurostudent VI Projesi Türkiye Koordinatörü Doç Dr. Kağan Özdemir bu gelişmeyi "Bireyin daha düşük bir sosyo-ekonomik statüden daha yüksek bir sosyo-ekonomik statüye doğru hareketliliğidir" şeklinde değerlendirdi. Konuyla ilgili Yüksek Öğretim Dergisi'nde bir yazı kaleme alan Özdemir "Türkiye Avrupa Yükseköğretim alanındaki ülkeler ile karşılaştırıldığında hiçbir bir Avrupa ülkesinin ulaşamadığı seviye ulaşmıştır" dedi.
Türkiye'de ebeveynlerin sosyal ve ekonomik düzeylerinin düşük olması çocuklarının üniversiteye erişimde bir engel teşkil etmezken bu durum Avrupa ülkelerinde tam tersi şekilde işliyor.
EĞİTİME FEDA OLSUN Düşük gelirli olmasına rağmen üniversiteye gidebilen en yüksek öğrenci oranı yine Türkiye'de yer alıyor. Avrupa genelinde düşük gelir grubunda yer alan ailelerden gelen öğrencilerin ortalaması yüzde 22 iken bu oran Türkiye'de yüzde 34 çıktı. Başka bir deyişle Avrupa ülkelerinde düşük gelirli ebeveynlerin çocukları üniversiteye erişimde zorlanıyor. Bazı ülkelerde ise yükseköğretim neredeyse ancak çok yüksek gelirli ailelerin çocuklarına hizmet veriyor. Örneğin İsveç'teki öğrencilerin yüzde 49'u çok yüksek gelirli ailelerin çocuklarıyken, düşük gelirli olanların oranı yalnızca yüzde 13. Finlandiya'da ise öğrencilerin yüzde 45'i çok yüksek gelirli kategorideyken yüzde 15'i düşük gelirli diliminde yer alıyor.
ÜNİVERSİTELİ YAŞI 28 Ebeveynleri üniversiteden mezun olmayan Avrupa'daki öğrenciler maddi kaygılar nedeniyle yükseköğretime çok daha geç yaşlarda başlıyor. Türkiye'de üniversite öğrencilerinin ortalama yaşı 23.8 iken Avrupa genelinde bu ortalama 25. İzlanda, İsveç ve Finlandiya gibi ülkelerde ise bu ortalama 28 ve üstü olarak saptandı. Özdemir "Ebeveynleri yükseköğrenim görmemiş olanların yükseköğretime daha geç başladığı, çoğunlukla yarı zamanlı programları tercih ettikleri görülmektedir" dedi.
KAYNAK: SABAH