Rusya yeni yıla krizle giriyor (ANALİZ)

Rusya, büyüyen ekonomisi ile bölgenin ve dünyanın yeniden süper gücü olma yoluna girmişti ki, hiç beklenmeyen bir ekonomik krize girdi. Bu kriz 2009’da dünyayı sarsan global ekonomik krizinden biraz daha farklı. Bu sefer Batı’nın önderliğinde özellikle Rusya’ya yönelik uygulanan ekonomik yaptırımlar ve dünya piyasasına düşen petrol fiyatları, Rus ekonomisini derinden sarstı. Rusya bu krizi öngörmüştü. Putin Ukrayna’dan Kırım’ı koparmadan, kurmaylarıyla ve Rus oligarklarıyla (zengin işadamları) bir araya gelmiş ve Batı tarafından olası ekonomik yaptırımlardan doğacak ekonomik krize karşı, Rusya’nın ayakta kalmaya gücü yetip yetmeyeceği konusunda görüş almıştı.

Rusya 2014 Kış Olimpiyatlarını gerçekleştirirken dünyaya, artık Rusya’nın süper güç haline geldiğini vurgulamaya ve bir imaj vermeye çalıştı. Batı, zaten Rusya’nın dış politikasından epey zamandır rahatsızdı. Rusya’nın yeniden kaybettiği topraklarını geri almaya çalıştığını ve dünya ekonomisinde ve özellikle enerji piyasasında doğalgaz ve petrol kartlarını kullanarak Batı’ya zaman zaman tehdit ve şantaj yaptığının farkındaydı. Batı, Rusya’da 90’ların sonunda iktidarı ele geçiren Putin’i, kendi kontrolünde olacağını ümit ederek, desteklemişti. Ancak, Putin’in kendi kurallarına göre oynamadığını görünce hayal kırıklığını yaşadılar. Batı, artık Putin’in “küstah girişimlerine” sabredemeyecek hale gelmişti ve Ukrayna kartını oynayarak Rusya’yı cezalandırmaya karar verdi.

Rusya için bir kâbus dönemi başlamış oldu

Rusya için 2014 yılı gerçekten kâbus gibi geçti. Suriye ve Ukrayna sorunu Rusya’yı yavaş yavaş yıpratmaya başladı. Dünya medyasında Rusya artık bir işgalci ve dünya için bir tehdit olarak gösterilmeye başlandı. Rusya’da milliyetçilik duyguları ön safhaya çıkarken, dışarıda Rusya’ya yönelik olumsuz tepki toplanıyordu. Batı, Kırım ilhakından sonra Rusya’ya yönelik ağır ekonomik yaptırımlar kararı aldı. Dünya piyasasında petrol fiyatları son yılların en hızlı düşüşüne geçti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin petrol fiyatlarının düzeleceğini ümit ederken OPEC adeta Putin’e mesaj mahiyetinde açıklama yaparak fiyatların daha da düşeceğinin sinyallerini verdi. Rusya için bir kâbus dönemi başlamış oldu. Putin, Batı’nın tüm müdahalelerine rağmen Ukrayna konusunda geri adım atmıyordu. Ancak, birden “Rus Rublesi” dolar karşısında düşüşe geçti ve Rusya’da panik başladı. Ruble tarihi düşüşler yaşayarak bir dolar karşısında yüzde 80 seviyelerine kadar düştü. Petrol ise 57 dolar seviyesine düşmüştü ve özellikle geçiminin büyük bir bölümünü buradan sağlayan ve çok büyük bir krizin içine giren Rusya artık 120 dolar seviyelerinin özlemini yaşıyor.

Olan Rus halkına oldu

Rus lider Batı’ya karşı pes etmemek için uğraşırken, olan yine Putin’e inanan ve oy veren halka oldu. Rus halkı yeniden 90'lara geri gidiyor. Hükümetin ve Merkez Bankası’nın aldığı önlemler rublenin düşüşünü durduramadı. Rus halkı elindeki rubleyi kaybetmemek için arabaları, beyaz eşyaları, gayrimenkulü almaya başladı. Yaşanan panik, halkı bankalardaki birikimlerini çekmeye yöneltti. Bu sefer bankalar zor durumda kaldı. Hükümetten destek istedi. Putin, kendi finans planlarını kendiniz oluşturunuz, dedi. Günlük ihtiyaçlara özellikle gıdaya zam geldi. Markette veya pazarda haftalık 3 bin rubleye alışveriş yapan bir aile reisi, artık markette veya pazarda 6 bin ruble veya daha fazla vermek zorunda kaldı. Ancak memurun aldığı maaşa herhangi bir zam yapılmadı.

Kriz Rusya’nın komşularını da vurdu

Rusya’da meydana gelen son yılların en büyük ekonomik krizi sadece Rus halkını değil, ülkede yaşayan Müslümanlara ve komşu ülkelere özellikle Rusya ile iç içe yaşayan ve ticareti daha çok Rusya ile olan Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Beyaz Rusya, Moldova, Tacikistan gibi yerlerde de etkisini göstermeye başladı. Özbekistan’dan Rusya’ya gelerek çalışan yaklaşık 2,7 milyon Özbek için kriz daha da çok etkili oldu. Rus Merkez Bankası'nın verdiği bilgilere göre, 2013 yılında Rusya’da çalışan Özbeklerin Rusya’dan Özbekistan’a transfer ettiği rakam 6,7 milyar dolar. Kendi ülkelerinde iş bulamayan Tacikler, Özbekler, Azeriler, Ermeniler, Çinliler ve diğer milletler Rusya’da çalışıyordu.

Alım gücü 2 ay içerisinde yüzde 50'ye düşen Rus halkının yılbaşından sonra daha da zora gireceği tahmin ediliyor. Şu anda serbest piyasada dolar fiyatı 80 ve 100 ruble arasında oynuyor. Ekonomik yaptırımlarla beraber azalan ithalatın göstereceği etkiyi, Rus halkı daha görmüş değil. Şimdilik, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in geçtiğimiz günlerde kurmaylarıyla birlikte Kremlin Sarayı’nda toplam servetleri 500 milyar doları aşan 40 Rus Oligarkıyla (zengin işadamları) yuvarlak masa etrafında buluşarak, ülkenin içinde bulunduğu durumu anlatan ve el ele verilip ülkenin bu girdaptan çıkartılması gerektiği yönünde verdiği mesaj, Rus halkını az da olsa ümitli bakmaya yöneltti. Rus halkı yaşanan tüm olumsuz gelişmelere rağmen milliyetçilik duygularıyla Putin’in arkasında gözüküyor. Ancak, ruble düşüşünü devam ettirir, Oligarkların planları işe yaramaz ve petrol fiyatları düzelmez ise Putin’in durumu değişebilir. Putin’in sonunu ve Kremlin Sarayı’nı dört gözle bekleyen insanlar yok değil. Batı, Rusya’da yeni bir “Yeltsin” bulmak için elinden geleni yapacak. Şimdiden, Putin çekilsin, ülkeyi çökmekten kurtaralım, diyen muhalifler çıktı. Rusya patlamaya hazır bomba gibi yeni yıla girmiş olacak. (Riyad Makaev - İLKHA)