Türkiye’de 2012’nin sonunda 2 milyon e-imza olacak
E-tuğra Yönetim Kurulu Başkanı Şanlıurfalı Hüseyin Kuran, “Türkiye ilk defa bir teknolojiyi tüketen konumundan çıkıp üreten konumuna geçti” dedi. Kuran, Yusuf Kürkçüoğlu’na konuştu.
e-devlet’in yaygınlaşmasıyla birlikte, vatandaşı çileden çıkaran ve vakit kaybına sebep olan bürokrasi de azalmaya başladı. E-devlet, kağıt ve zaman israfına son verdi yani. Firmalar ve vatandaş bankacılık işlemlerini, elektronik yazışma ve iletişimini e-imza sayesinde oturduğu yerden yapabiliyor artık. Hukuki işlemlerini sıra beklemeden gerçekleştirebiliyor. e-imzanın devreye girmesiyle birlikte tatildeyken bile kişinin işini takip etmesi mümkün hale geldi. e-imzayı en son kullanan, TUTİBB (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası) oldu. İlaç ve tıbbi cihaz üreticilerine olduğu kadar hastane ve haliyle sağlık görevlilerine de önemli kolaylık sağlıyor bu uygulama. Yusuf Kürkçüoğlu’nun sorularını cevaplandıran e-tuğra Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kuran, Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) yani halk dilindeki ifadesiyle “e-imza” sahibi olmak isteyenlere çok büyük kolaylıklar sağlandığını belirterek; “e-imza talep edenlerin bu taleplerini bir günde yerine getiriyoruz” dedi. Kuran, 2012 sonu itibariyle Türkiye’de 2 milyon e-imzanın kullanımda olacağını belirtti. Satışını geçekleştirdikleri e-imzanın yazılımını ve üretimini kendilerinin yaptığını ifade eden Kuran, “Türkiye ilk defa bir teknolojiyi tüketen konumundan çıkıp üreten konumuna geçti” dedi.
E-DEVLET YAYGINLAŞIYOR
Türkiye’de e-devlet yaygınlaşıyor. Atılan her adım vatandaşı bürokrasiden biraz daha kurtarıyor. En önemlisi de, devlet bu sayede asli işine dönmüş oldu. Vatandaşa daha fazla hizmet sunmaya başladığı gibi, bir diğer görevi olan denetim işini de bihakkın yapmaya başladı. Bugün vatandaş adliyeye gider gitmez Adli Sicil Belgesini alabiliyor, nüfus dairelerinde bekletilmeden işlemini yapabiliyor ve emniyet müdürlüklerinde daha müracaat ettiği gün pasaport alabiliyorsa; bunların hepsi e-devlet sayesinde mümkün oldu. Hele şifresini biliyor ve e-imzası varsa; vatandaş, işlemlerinin önemli bir kısmını resmi daireye gitmeden de halledebilme imkânına kavuştu. e-devletin sağladığı kolaylıklar saymakla bitmez. Dolayısıyla, süratle yayılıyor ve sisteme dahil olan tabiri caizse, eziyetten kurtuluyor. Resmi daire ya da bankaya gidip evrak imzalama dönemi de bitiyor; e-imza var çünkü. e-imza bir nevi, güvenlik anahtarı. Kişi, dijital ortamdaki şahsi bilgilerine ulaşmak için bu e-imzayı kullanıyor. e-imzası ile sisteme giren kişi, kendisine ait askerlik bilgisinden tapuya, banka hesabından emlak bilgisine kadar her bir bilgiye anında ulaşıyor. Ayrıca, ticari ve hukuki işlemlerini de e-imza sayesinde rahatça yapabiliyor. 15 Ocak 2004 tarih ve 5070 sayılı yasa ile devreye giren e-imza peyderpey tüm kamu kurum ve kuruluşlarında kullanılmaya başlandı. En fazla kullanma alanı ise bankacılık sektörü oldu.
SAĞLIK’TA E-İMZA MECBURİYETİ
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası (TİTUBB) da e-imzayı sistemine aldı. TİTUBB güncelleştirildi ve 15 Nisan 2011 tarihinden itibaren de “güvenli elektronik imza” kullanılmaya başlandı. E-imza sahibi olan firmalar, TİTUBB’e güvenle girme ve işlemlerini yapma hakkına kavuşuyor. TİTUBB, ilaç ve tıbbi cihaz pazarını şeffaf bir şekilde gösteren bir pazar. Alıcı ve satıcıyı buluşturan dev pazar diye de tarif etmek mümkün. İhalelere katılma ve teklif verme de e-imza ile olacak artık. TİTUBB ilaç ve tıbbi cihaz pazarına disiplin getirdiği gibi, sektörün yapılanmasını da sağladı. TİTUBB bilgilerine ulaşmak isteyen satıcı ve alıcı firmalar artık sisteme e-imza ile girebilecek ve bu da piyasanın güvenli bir şekilde işlemesini sağlayacak. Suistimal ve yanılmalarında ortadan kalkmasını sağlayacak. e-devlet ve e-imza sistemlerinin kuruluş ve faaliyete geçiş sürecine önemli katkı sağlayan e-tuğra yönetim kurulu Başkanı Hüseyin Kuran, devletin hantallıktan kurtulması hususunda e-devletin önemli rol oynadığını belirterek şöyle konuştu: “İnsanlar facebook ya da twitter üzerinden birbiri ile görüşüyor. Devlet ise bu iletişimin dışında kalmıştı. Kopukluk vardı yani. Ne devlet vatandaşına ulaşabiliyor, ne de vatandaş devlete. e-devlet işte bu kopukluğu ortadan kaldırdı. Ayrıca bu sistem vatandaşa devleti denetleme imkânı da verdi. e-imza ile herkes resmi işlerini prosedürlerden uzak daha kolay yapmaya başladı. Biz marka olarak her zaman rahatlık konseptinin üzerinden kullanıcılarımıza ulaşmaya çalıştık. E-imza kullanarak herkesin daha rahat şekilde işlerini halledebilmelerinin önünü açtık. Şu an TİTUBB da e-imza uygulamasına geçti. Biz de marka olarak e-imzanın daha yaygın kullanımını sağlamak amacıyla üzerimize düşeni yapıp çeşitli kampanyalar uyguluyoruz. Amacımız kişiler veya kurumlar e-imza kullanarak işlerini daha güvenli halledebilsin. e-tuğra olarak hedefimiz her zaman güvenli ve hızlı olmak. Kişi ve kurumlar bize başvurduktan sonra ertesi gün e-imzasına kavuşuyor ve TİTUBB veri tabanına güvenle girmeye başlıyorlar.”
“DEVLETİN İŞ YÜKÜ AZALIYOR”
Devletin vatandaşı denetlemesi konusunda ise çok dikkatli olunması gerektiğinin altını çizen Hüseyin Kuran, “e-imza kullanımı yaygınlaştıkça devletin üzerindeki iş yükü azalacak. Uzun kuyruklar son bulacak ve işler çok daha çabuk ilerleyecek. Böylece gereksiz zaman kaybı ortadan kalkacak. Çünkü e-imza müthiş bir güvenlik sunuyor. e-imza ile imzalanan bir belgenin doğrulamasının yapılması gerekiyor. Bu sayede de belge değiştirilemiyor, değiştirilse bile onaylanmıyor veya hack edilemiyor. Bu yüzden e-imza kullanmayı aslında sürekli olarak yanınızda bir noter taşımak olarak da açıklayabiliriz” dedi. e-imzada zaman damgası ile dokümanlara tarih atıldığını ve bu onayın delil olarak kullanılabildiğini ifade eden Kuran, bu zamanı belirlerken de herhangi bir hata olmaması için uydularla bağlandıkları Greenwich’i baz aldıklarını kaydetti.
YAŞ İMZANIN GETİRDİĞİ BÜTÜN SORUMLULUKLAR E-İMZA İLE YAPILIYOR
e-imza ile ilgili kanunun 2004 yılında TBMM’den geçtiğini ve bu kanun gereği nikah işlemleri gibi şahit gerektiren işler dışında yaş imzanın getirdiği bütün sorumlulukların, akıllı kartlara yüklenmiş dijital elektronik imza kullanılarak yapılabildiğini anlatan Hüseyin Kuran, e-tuğra olarak 2006 yılından beri lisanslı olarak tüm Türkiye genelinde elektronik imza ürettiklerini ve sattıklarını, Türkiye genelinde 12 bayileri bulunduğunu söyledi. Hüseyin Kuran, “e-imza ile dijital ortamda kimlik kartınız üretiliyor. Bu kart verilirken yüz yüze kimlik doğrulaması yapılıyor. Sizin kimlik bilgilerinizi ihtiva eden bir data oluşturuluyor ve bu data akıllı karta basılıyor. Kartın şifresi bulunuyor. Bu kartı bilgisayara taktığınızda kimliğiniz doğrulanıyor” diye konuştu. e-imzanın çoğunlukla UYAP, Sanayi Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Çevre Orman Bakanlığı, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Kamu İhale Kurumu gibi uygulamalarda kullanıldığını, word, excel, PDF gibi tüm dosyalara imza atılabildiğini, belediyelerin inşaat ve elektronik projelerini artık e-imzalı autocad belgesi olarak istediklerine dikkat çekti. Kuran, “Türkiye’deki 80 bin avukat e-imzayı kullanıyor. UYAP Sistemi ile internet üzerinden dava açabiliyor. Dava dosyalarını adliyeye gitmeden inceleyebiliyor. Çevre ve Orman Bakanlığı, bir genelge ile çevre belgesi almak isteyen mühendislere bir sınav yaptı. Bu sınava e-imzasız başvuramıyorsunuz. Şu anda 12 bin tane çevre mühendisi bir ay gibi sürede e-imza almak zorunda kaldı. Geçen ay oldu bu. En önemlisi e-devlet ana kapısı (turkiye.gov.tr), oraya da yine e-imzalı giriş yapabiliyorsunuz” dedi. e-imzanın hem kurumsal hem de bireysel olarak verildiğini, işlerin yarısını şahısların oluşturduğunu, kurumsalda e-imzayı firmanın yetkilisi olan kişinin aldığını ifade eden Kuran, “Ücretlendirmeye gelince, siz sadece e-imzanın parasını ödüyorsunuz, o e-imzanızla sınırsız işlem yapabilirsiniz. 1 yıllık aldıysanız 1 yıl bitmeden yenilemeniz gerekiyor. Şu anda yıllığı 100 dolar civarında” diye konuştu.
5 MİLYON E-İMZA DOĞRULAMASI YAPILIYOR
Kamu ve özel sektörde ayda yaklaşık 5 milyon e-imza doğrulaması gerçekleştiriliyor. e-imzayı erkekler daha çok kullanıyor. Bireysel kullanıcıların yüzde 75’ünü erkekler oluşturuyor. E-imza kullananların büyük oranı 25-40 yaş arasında bulunuyor. Tasarımcı, mimar, müzisyen, şair veya romancıların ihtiyacı olan şey ise zaman damgası. Eserlerin telifini almak yerine zaman damgası basmak yeterli oluyor. Zaman damgası eser üzerine tarih atıyor ve bu onay delil olarak kullanılabiliyor. Her ay 1 milyona yakın zaman damgası kullanılıyor. e-imzayı en çok avukatlar, gümrükçüler ve çevre orman bakanlığında işlem yapan tüm mühendisler kullanıyor. Zaman damgasını en çok kullananlar ise tasarımcılar. E-imzanın resmi kurumlar ve özel firmalar tarafından en çok kullanıldığı iller İstanbul ve Ankara. Bireysel kullanımda da yine İstanbul ve Ankara ilk iki sırayı alıyor
HÜSEYİN KURAN KİMDİR?
1969 yılında doğdu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri Bölümü’nü tamamladıktan sonra 1991 yılında ABD’ye gitti. Bir yıl boyunca University of California, Berkeley’de misafir öğrenci olarak bulundu. Kuran, Master of Business Administrators (MBA) eğitimini 1995’te Northeastern University’de tamamladı. 1995-1998 yılları arasında ABD’deki özel şirketlerde BT danışmanı olarak görev yaptıktan sonra ABD’nin önde gelen yazılım şirketlerinde üst düzey yöneticilik yaptı. ABD’de bulunduğu dönemde, özellikle kamu yönetimi ve e-devlet bilgi yönetim sistemlerinde akademik araştırmalarda bulundu. Yurtiçi ve yurtdışı birçok yayında makaleleri ve çalışmaları yayımlanan, yönetim ve teknoloji konulu konferanslara konuşmacı olarak katılan Kuran, 2003’te Sanayi ve Ticaret Bakanlığı e-devlet danışmanlığına getirildi. Bu dönemde gerçekleştirdiği sanayi.NET projesi ile bakanlığın verilerini dış kurum ve kuruluşlarla paylaşılabilir bir yapıya kavuşturan Hüseyin Kuran, 12 Aralık 2004 ile 18 Ocak 2005 tarihleri arasında İçişleri Bakanlığı’ndaki e-devlet çalışmalarına destek veren çalışmalarda bulundu. Türkiye’de e-devlet’in kurulması ve e-imza’nın hayata geçirilmesinde önemli rol alan Hüseyin Kuran, e-tuğra ile sisteme katkı veriyor.
Yusuf Kürkçüoğlu
