Ünlülerden geriye kalanlar da ünlüdür!

İlk durağımız edebiyat dünyasının usta kalemlerinden Kemal Tahir'in Kadıköy'deki evi. Yazarın son çalışmalarını yaptığı ve hayata gözlerini yumduğu evi, eşi Semiha Tahir uzun süre önce vakıf haline getirdi. Salonun duvarlarını boydan boya kaplayan kütüphanede çoğu Fransızca ve eski Türkçe dokuz bin kitap yer alıyor. Çalışma masası, kahverengi koltuk, daktilo, antika masa lambası, eski tarihli masa takvimleri... Kemal Tahir denince akla ilk gelen kalın çerçeveli gözlük, pipo masanın üstünde. Kişisel eşyaları yatak odasında olduğu gibi duruyor. Bavulu dolabın üstünde, içinde tozlanmış ayakkabıları, kahverengi kabanı, ütüsü bozulmuş gri pantolonu, gri süveteri... Cezaevinde devamlı mektuplaştığı ünlü şair Nazım Hikmet'e ait 'Oliver' marka daktilo da burada.

Dolabın çekmecelerinde birbirlerine yazdıkları mektuplar sararmış, solmuş. İkinci durağımız Ayla Algan'ın Harbiye'deki evi. Geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz usta oyuncu Beklan Algan'ın kostümleri siyah bir sandığın içinde. Üzerinde gözlüğü, tesbihi, hasır şapkaları... Reji defteri, yanından ayırmadığı kalemi Tiyatro Araştırma Merkezi'nde uzun ince bir camekânın içinde saklanıyor. Çalışırken giydiği terliği, çantası, kol saati, stres topları, aldığı ödülleri burada.

Türk sinemasının Sultan'ı Türkan Şoray, kostümlerini yıllardır saklıyor. Geçtiğimiz yıllarda özel bir sergiyle hayranlarının karşısına çıkan Şoray, hiçbir filmin kostümünü atmamış. Selvi Boylum Al Yazmalım filmindeki kırmızı çiçeklerle süslü uzun lacivert elbisesi, pembe ve sarı eşarbı koleksiyonunda en dikkat çekeni. Bazılarını kendi tasarlayan ve diken sanatçı hepsini çocuğu gibi görüyor. Aynı filmde İlyas karakterini canlandıran Kadir İnanır'ın siyah deri montu ve kaşkolu ise ocak ayında açık artırmayla satıldı. İstanbul Fatsalılar Derneği'nin düzenlediği geceden elde edilen gelirle (50 bin TL) bir öğrenci yurdu inşaatına başlandı.

Gazanfer Özcan öldüğü zaman tiyatrosunun kapısına kilit vurulmuştu. Tiyatroyu su bastı, oyuncunun bütün kostümleri, aksesuarları, kostüm ve oyunları ıslandı. İki yıl sonra iki genç tiyatroyu devraldı, Özcan'ın son oyunda giydiği polis elbisesini, gömleğini, siyah ve krem rengi ceketini sergilemeye başladı.

Muhsin Ertuğrul'un özel eşyalarını uzun süre kimse göremedi. İlk olarak çalışma masası sandalyesi Muhsin Ertuğrul Sahnesi'ne kondu, eşi Handan Hanım kahverengi paltosunu, siyah takım elbisesini, fötr şapkalarını, daktilo, masa ve sandalyesini Türker İnanoğlu Tiyatro ve Sinema Müzesi'ne (TÜRVAK) bağışladı. Altan Erbulak'ın bir müzikalde giydiği frakı da hâlâ aynı müzede. Kalemleri, fotoğraf makinesi, yelekleri kızları Ayşe ve Sevinç Erbulak'ta, dürbünü ise torunu Dağhan'da. Usta oyuncu Nejat Uygur'dan geriye pek bir şey kaldığını söylenemez. Hastalığından sonra kostümleri ve aksesuar çantası çalınmış ve kaybolmuş. Çocukları kendilerini affettirmek için şimdilere babalarının hayatını anlatan bir kitap yazıyor. a.hulagu@zaman.com.tr

***

Malkoçoğlu kostümleri emin ellerde

Ayşen Gruda'nın filmlerinden geriye hiçbir şey kalmamış. Ünlü oyuncu geçmişe dair bir şeyler taşımaktan pek hoşlanmıyor. "Hep bugünü yaşadım, geçmişi taşımaya vaktim olmadı. Zaten hoşlanmıyorum, evim de müsait olmadı." diyor. Yeşilçam'ın unutulmaz oyuncusu Cüneyt Arkın'ın iyi bir kostüm koleksiyonu var. Mehmet Ali Erbil ile başrollerini paylaştığı Dünyayı Kurtaran Adam filminin kostümleri 2006'da müzayedede satıldı ama eski filmin kostümleri hâlâ Arkın'da. Tarkan, Malkoçoğlu filmlerinin kostümleri de emin ellerde. Fikret Hakan, Türk sinemasıyla ilgili bilgi, belge toplamaktan kostüm ve aksesuarlara vakit ayıramamış pek. Özel bir filminden kalan bir şey hatırlamadığını söylüyor, bir yerlerden belki bir şey çıkabilir. Sadri Alışık deyince akla ilk olarak Turist Ömer gelir. Krem rengi bir pantolon, kahverengi gömlek, şapka... Usta oyuncunun kostümleri şu anda Sadri Alışık Kültür Merkezi'nde özel bir odada saklanıyor. Tiyatro oyunları ve diğer filmlerinden kalan kostümlerle beraber kimi zaman hayranlarına gösteriliyor.

***

Zihni Göktay, Lüküs Hayat'ın kostümlerini, babasından kalan eski bir dürbünü, kundaktayken yakasına takılan küçük bir nazar boncuğunu saklıyor.

İsmail Dümbüllü'nün kaftanının ailesinde, kavuğunun bir bankada kasasında olduğu söyleniyor.

Barış Manço yüzükleri, gitarı, sahne elbiseleri Barış Manço Müzesi'nde.

Nazım Hikmet'in el yazmaları, kişisel eşyaları son yıllarını yaşadığı Moskova'daki evinde.

Metin And'ın Ankara'da evi satıldı, bütün özel eşyaları illüzyon malzemeleri kızı Esra And ve YKY yöneticilerinde.