Diyarbakır’da “İslam’da İnsan Hakları” Konferansı
Özgür-Der Diyarbakır Şubesinin aylık konferanslar dizisi, “İslam’da İnsan Hakları” konusuyla devam etti. Özgür-Der Selahattin Eyyubi Konferans Salonunda gerçekleştirilen konferanslar dizisinin üçüncüsünde Hasan Tanrıverdi, İslamda İnsan Hakları konulu bir sunum yaptı. Eta Pektaşın konuşmacının hayatı hakkında verdiği kısa bilgi ile başlayan konferans, Nurullah Canpolatın okuduğu Kuranı Kerimin okunmasıyla sürdü. Programda, insanın ne olduğu, nasıl yaratıldığı, yeryüzündeki konumunun ve Kuran ve sünnete göre temel haklarının ne olduğu üzerinde duruldu. İnsan en değerli varlıktır İnsanın ne olduğu, nasıl yaratıldığı ve diğer varlıklarla ilişkilerinin nasıl olduğu üzerinde durarak konuşmasına başlayan Hasan Tanrıverdi, İslama göre insanın haklarının ne olduğunun anlaşılması için insanın yaratılışı üzerinde durulması gerektiğini söyledi. Tanrıverdi, İslama göre insanın haklarının ne olduğunu anlamak için yaratılışına bakmak gerekiyor. İnsandan önce âlem yaratıldı. Kurana göre insan en güzel bir şekilde yaratılmıştır. Öyle ki, insan yaratıldı, ins ve cin topluluklarından kendisine itaat etmeleri emredildi. Demek ki, insan meleklerden bile üstün yaratılmıştır. Kurana göre diğer varlıklar zaten insanın emrindeydi. Yer, gök ve içerisindekiler insanın hizmetine verilmiştir. Bütün bunlar bize insanın yaratılanlar içerisinde özel bir yerinin olduğunu gösteriyor. Yine Allah, insanı anlatırken ona kendi ruhundan üflediğini kaydediyor. Konumuz insan hakları. Bir varlık ne kadar değerli ise hakları da o oranda çok olur. İslama göre insanın ne kadar değerli olduğunu görelim ki haklarının ne olduğu daha iyi anlaşılsın…şeklinde konuştu. İnsanın en temel hakkı yaşam hakkıdır Böylesine değerli olan insanın en temel hakkının yaşam hakkı olduğunun altını çizen Tanrıverdi, İslam insanı çok değerli gördüğü için onun yaşam hakkına da büyük önem vermiştir. Yüce Rabbimiz, Kim bir nefsi, bir başka nefse ya da yeryüzündeki bir fesada karşılık olmaksızın (haksız yere) öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş gibi olur. Yine Kim bir mümini kasten öldürürse, cezası, içinde ebedi kalacağı cehennemdir. Diye buyurmuştur. Ayetlerden birinde dünyaya diğerinde ise ahirete yönelik bir ceza vardır. Birinde bütün insanlar, diğerinde ise mümin insan ele alınmıştır. Burada haksız yere bir insanı öldürenin bütün insanları öldürdüğünün vurgulanması çok önemlidir. Peygamber efendimiz Müslümanı tarif ederken müslümanların elinden ve dilinden emin oldukları kişidir demiştir. Mümini tarif ederken ise İnsanların canları ve malları konusunda emin oldukları kişidir demiştir. Burada da insanın haklarını koruma konusunda bir ayırım yoktur. İnsan, insan olması hasebiyle değerlidir. İnsan, şerefli bir mahlûktur. Bu bütün insanlar için geçerlidir. Bir cenazeyi bir yerde görürsek, onu kaldırmak bütün Müslümanlara farzdır. Bu cenaze gayri müslim bile olsa onu leş gibi oraya bırakamayız. Dolayısıyla yaşam hakkı sadece Müslümanlar için tek değil bütün insanlar için vardır…dedi. İlk Yaşam Hakkı İhlali ve İnsanın Hak Arayışı İnsanın hak arayışı üzerinde de duran Tanrıverdi, yaşam hakkı ihlalinin Kabilin Habili katletmesi ile başladığını, kesinlikle öldüreceğini söyleyen Kabile karşılık Habilin verdiği cevap ve ortaya koyduğu duruşun kendileri için ölçü olamayacağını; Hz. Muhammed ve ashabının hayatı ve uygulamalarından örneklerle ortaya koydu. Bir sahabenin Peygambere (s) Bir adam haneme tecavüz ederse ne yapmam gerekir? diye sorduğunu; Peygamberin (s) diren dediğini; Hz. Peygamberin hanene tecavüz eden adamı öldürmesi durumunda adamın cehenneme gideceğini; kendisinin saldırıya uğrayıp ölmesi durumunda ise şehit olacağını söylediğini; bu örnekte, hakkı gasp edilen insanın ne yapacağıyla ilgili ipuçları bulunduğunu kaydetti. Tanrıverdi, hem Hz. Peygamberin ve hem de Hz. Ömerin hayatından verdiği örneklerle ayırım yapılmadan ve kimliği sorulmadan insanın hakkının korunduğunu ortaya koydu. Nesep ve soy ölçü değildir Nesep ve soyun üstünlük aracı olamayacağını dile getiren Tanrıverdi, Nesep ve soy ölçü değildir ancak vardır. Ey insanlar, gerçekten, biz sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık ve birbirinizle tanışmanız için sizi halklar ve kabileler (şeklinde) kıldık. Şüphesiz, Allah katında sizin en üstün olanınız, (ırk ya da soyca değil) takvaca en ileride olanınızdır. Ayetinin muhatabı bütün insanlardır. Nesep ve soy ölçü değildir diye bütün insanları bir millet mi yapalım. Hayır; farklılıkları Allah yaratmıştır. Ayet, uluslar arası hukuka işaret etmektedir. Birbirinizi tanıyasınız denmektedir. Göklerin ve yerin yaratılması ile dillerinizin ve renklerinizin ayrı olması, Onun ayetlerindendir. Allah, farklılıkları ben yaratmışım diye buyuruyor… İhtilaf benim ayetimdir diyor. İhtilafı kendine mal ediyor. Gece ve gündüz nasıl farklı ise renkleriniz ve dilleriniz farklıdır diyor. Dolayısıyla kalkıp da bütün renkleri ve dilleri tek yapmanın ne anlamı var… dedi. Bir insana kötülük olarak kibir yeter İnsanın ve kavimlerin kibirlenmesinin de hak ihlali olduğunu belirten Tanrıverdi, Dinimiz hep kibirden bahseder. Kibrin özünde insan hakkı ihlali var. Güzel giyinmek kibir değildir. Peygambere (s) kibir nedir? diye sorulur. Hz. Muhammed, Hakkı kabul etmemek ve kendini üstün görmektir diye cevap vermiştir. Bir insan eğer kardeşini hakir görüyorsa kötülük olarak bu ona yeter demiştir. Kibir kendini beğenmenin yanı sıra başkasından da kendini büyük ve üstün görmek veya öyle taslamaktır. Aynı şey kavimler ve topluluklar için de söz konusudur. Kuran bir kavim başka bir kavimle alay etmesin demiştir. Bu açıkça zulüm olarak kabul edilmiş… şeklinde konuştu. Haksöz haber
