Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde 1 milyonu aşkın nüfusa sahip İzol aşireti, ortak bir platformda toplanıyor.
Geçtiğimiz günlerde Şair-Yazar Cumali Ünaldı'nın ev sahipliğinde Ankara'da bir araya gelen aşiretin 12 ilden temsilcileri, sorunlarını ve aşiretin kollarını bir araya getirmenin yollarını konuştu. Ankara'daki toplantıda sosyal yardımlaşmayı esas alan bir birlik oluşturulmasına karar verilirken, bu yönde görevlendirmeler yapıldı.
Toplantıda aldıkları kararları Zaman'a anlatan Ünaldı, 'Aşiret' yerine 'büyük aile' tabirini kullanıyor. İzol aşiretinin, dağıldığı geniş alanda Alevi, Sünni, Kürt ve Türk olarak farklılıklar kazandığını ancak İzollu olma bilincini yitirmediğini vurgularken, farklı şehirlerdeki İzolların birbirine 'amcaoğlu' şeklinde hitap ettiğini söylüyor. Çok farklı yapıda kişilerin Ankara'daki toplantıya geldiğini ancak hiçbir İzollu'nun diğerini yadırgamadığını ifade ediyor. Yazar Ünaldı, "Bunlar bir farklılık oluşturmadı, aksine zengin bir kültürel doku biçimine dönüştü. Birbirimizin sevinç ve kederlerini paylaşıyoruz, sorunlarımızı hep birlikte, yardımlaşarak çözüyoruz. Adı ve biçimi dernek mi, vakıf mı, yoksa başka şey mi olur bilemem ama önümüzdeki dönemde ciddi bir İzol platformu oluşturacağız." dedi.
Ünaldı'ya göre İzol aşiretinin kolları, yardımlaşma ve bir ortak platform oluşturma niyeti açısından Türkiye'deki büyük aşiretler arasında tek örnek. 15. yüzyılın sonlarında Fırat boyundaki bölgelere geldiği tahmin edilen İzol aşireti, Milli Mücadele sırasında, Elazığ İzollularının önderlerinden Hacı Kaya Sebati öncülüğünde İzollu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla örgütlendi. Bölgedeki faaliyetleriyle işgalleri sona erdiren cemiyet, yeni devletin kurulmasına destek verdi. Urfa İzollularından Bozan Beğ de işgalci Fransızlara karşı verdiği mücadele ile adını duyurdu. 12 Eylül öncesinin kargaşa ortamında Aleviler dahil hemen her kesimin desteğini alarak bağımsız Malatya Belediye Başkanı seçilen ve bombalı paketle öldürülen Hamit Fendoğlu da İzol aşiretine mensuptu.
Doğu ve Güneydoğu'da 12 ile yayılmış olan İzol aşireti mensuplarının Malatya'da İzollu Vakfı, Adıyaman'da İzol-Der gibi sivil toplum örgütleri var. Ahmet Dinç / Zaman
Güneydoğunun en köklü ve etkin aşiretlerinden olan İzol aşiretinin kökenleri hakkında bir çok değişik bilgiler günümüze ulaşmıştır, Bazı kaynaklar ilk kökenlerinin Abbasiler döneminde oldukça önemli bir konumda olan ve bu gün Zazaların atası olarak kabul edilen Bermekilere dayandığını ifade etmektedir, İzolilerin Harzemşahlar döneminin en önemli unsurlarından biri olduğu anlatılmaktadır, tarih kaynakları Harzemşahların ordusundaki Zaza aşiretlerinin çoğunun Horasan yöresinden olduğu ve Zazaca konuştuklarını yazar.