Birecik'te çok önemli bir tersanenin varlığı ile ilgili en somut belge Osmanlı Arşivlerindeki 1552 tarihli Kanuni Sultan Süleymanın bir fermanında görülmektedir.
Cihan padişahı Sultan Süleymanın Kaptanı derya Piri Reisin ölümünden önce Osmanlı donanmasının güçlendirilmesi ile ilgili hazırladığı planı bu fermanı ile harekete geçirdiği anlaşılmaktadır.
Padişah tarafından Halep beylerbeyine gönderilen ferman ile Birecik'te 300 gemi yapılması, şehirde bulunan dört reis ve elli beş gemiciden istifade edilmesi emredilmiştir.
Yine aynı fermanda Fırat nehri boyunca sal ve gemi işleri ile uğraşan gençlerin deniz cenkleri için tespit edilmesi ve orduya alınması da bu fermanda yer alır.
Gemi yapımı fermanındaki hükme göre gemiler Fırat suyunda yürüyen cinsten ve derya sandalı tipinde yapılacağı da belirtilmiştir.
Yani bir tür savaş kalyonu yapımından bahsedilmektedir.
küçük çaplı kayık ve salların basit araç ve gereçlerle her yerde yapılabileceği varsayıldığında Birecikteki bu gemi üretiminin çok büyük çaplı olduğu ve modern bir tersanenin kanıtı olduğu anlaşılmaktadır.
( Ali Yılmaz, Tarih ve Medeniyet dergisi, sayı 56, kasım 1998)
