Hükümetin açıkladığı yeni teşvik yasasında, en avantajlı illerin bulunduğu 6. gurupta yer alan Şanlıurfa'da işletmelerin "sigortası attı" Yeni teşvik yasası öncesi işçi başına 220 TL sigorta primi ödeyen Urfalı işletmeler, hükümetin sözde avantajlı yasasıyla 6 aydır iki kat prim ödemek zorunda kaldı..
220 TL'den 420 TL'ye çıkan sigorta primlerini ödeyemeyen Urfalı işverenler resmen işçi çıkarmak zorunda kaldı. SSK Kayıtlarına göre uygulamanın ilk üç ayında 16 bin Urfalı işçi, bağlı bulundukları işlerini kaybettiler. Haziran ayı sonu itibariyle bu sayının 30 bini aşması bekleniyor.
5084 sayılı teşvik yasasının kaldırılması ile birlikte Urfa'da yılın ilk üç ayında 16 bin, altı ay sonunda da yaklaşık 30 bin işçi işsiz kaldı.
Sosyal Güvenlik Kurumundan aldığımız verilere göre Aralık 2012 ayı itibarı ile sigortalı çalışan işçi sayısı 117.261 iken Mart 2013 ayı ile bu sayı 101.804 kişiye düştü. İkinci üç aylık dönem sonunda bu sayının 30 bini aşması bekleniyor.. Yani yaklaşık olarak 30 bin kişi resmen işini kaybetti, SSK'nın dışına çıktı!
5084 sayılı Teşvik Yasası ile ilgili yasanın 6. bölge için tam anlamı ile olmasa bile 6 yıl daha uzatılacağı sözü verildi. Bu geçen süre zarfı içerisinde herhangi bir ses seda çıkmadı. "5084 sayılı Teşvik Yasası'nın esas boyutu, yani istihdam teşvikiydi. Yani istihdam maliyetlerini aşağı çeken düzenlemelerdi. Bu boyutu ile 6 yıl daha uzatmaya gideceklerini belirten hükümet verdiği sözü tutamayarak lafta kaldı. 5084 farklı bir teşvik programıydı, farklı unsurları vardı. Ama temel unsurlardan biri istihdam teşvikiydi. İstihdam teşvikini belli bir programda bir 6 yıl daha uzatılacağı sözleri verildi.
6. bölge yatırım teşviklerinde, istihdam teşviklerinde öncelikli bir bölgedir. En son teşvikte Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin kalkındırılmasındaki en büyük etken 5084 sayılı kanun maddesiydi. Yatırıma ihtiyacı olan bir bölgede bu kanunun kaldırılması bölgeyi zor duruma soktu. Bu bölgenin gerçekten yatırıma ihtiyacı var.
5084 sayılı Teşvik yasası ile ilgili bundan 3 ay önce basın açıklaması yapan Şanlıurfa il Başkanı Yusuf Eğilmez, özellikle Urfa için önem arz eden 5084 sayılı yasanın 6 yıl süre ile uzatılması yönünde çalışmaların olduğunu ve bu çalışmalarında ay sonuna kadar tamamlanmasının hedeflendiğini söylemişti. Ancak aradan 5 ay geçmesine rağmen herhangi bir çalışma ve ses çıkmadı.
Cumhuriyet Halk Partisi İl Başkanı Ferhat Karataş ise, teşvik yasasının kaldırılması ile ilgili olarak ben bir tahminde bulunmuştum. 5084 sayılı teşvik sayısının kaldırılması durumunda 22 bin civarında işçinin işten çıkarılacağını belirtmiştim. Bazı kesimler tarafından alay edici bir şekilde karşılandığını belirtti. Karataş, Sürece bakarsak geldiğimiz nokta da aldığımız bilgilere göre 15 bin işçinin işten çıkarıldığı bilgisine ulaştık. Ve bu sayının 22 bin kişiyi de geçeceğini belirtti.
Karataş, biz bu konuyu gündeme getirdiğimizde genel merkez ve meclis bazında da tartıştık. Bu konuda milletvekillerimiz 20'e yakın soru önergesi verdiklerini belirtti. Karataş, Malatya milletvekilimiz ve üç arkadaşı sürenin uzatılması için bir kanun teklifi verdiklerini söyledi.
Karataş, halen kanun teklifi görüşün alt komisyonunda görüşülmeye alınmadığını belirtti. Bu konu ile ilgili olarak ŞUTSO Başkanını ziyarette bulunduk.
Başkan Sabri Ertekin de bizimle aynı görüşü paylaştıklarını ve bu konuda Oda olarak endişelerini dile getirdiklerini belirtti.
Karataş, 5084 sayılı teşvik yasası ile ilgili olarak 8 tane Sanayi Odası başkanı ile toplanıp Malatya da ortak basın açıklaması yaptıklarını belirtti. Bir sözler verildi. Uzatılacağı söylendi, ama maalesef bu güne kadar her hangi bir uzatma herhangi bir konuda düzeltme yapılmadığını söyleyen Karataş, süreçte başladı. Bu sürecin batı ve yurt dışındaki yatırımcılarında korkuları kaçacak. Yatırımlar bu bölgeye gelecek, yeni gelen yatırımcılar neticesinde işçiler alınacaklarını söyledi.
Karataş, daha önce işçi çalıştıran işletmecilerin sahipleri arasında çok ciddi bir dengesizlik yaratacak. Mevcut işyerleri sigorta primlerini iki kat ödeyerek, yeni gelenler ise düşük prim ödeyecek. Bu dengeyi adaleti sağlamak için bu sürenin geçiş süresi olarak en az bir 5 yıl uzatılmasının gerekli olduğunu düşünüyorum. Yeniden çağrı yapıyoruz, hükümet dikkate alsın. Herkesin bu konu da göreve çağırıyoruz. Bize bir şey düşerse yapmaya hazır olduklarını belirtti.
Karataş, "Urfa'nın ciddi bir sorunudur. Bu sayı az bir sayı değildir. Çalışan insanın işten ayrılması demek kaçak işçiliği de beraberinde getirecektir. İstihdamı azaltacak beraberinde işsizlik çoğalacak, Urfa da yeni sorunlar yaratabilir, 20 bin işçi demek o kadar ailenin geçimi demektir. 5084 sayılı kanun uzatılması için gerekli adımın atılması olduğunu düşünüyorum" dedi.
Şeyhmus Aydoğdu / GAPGundemi
