Prof. Dr. Tekin MEMİŞ tarafından hazırlanan ve TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu bünyesinde oluşturulan Alt Komisyon’da görüşmeleri tamamlanarak TBMM Üst Komisyonu’na sevk edilen Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi hakkındaki kanun tasarısı, Elektronik Ticaretin geliştirilmesi, küresel rekabet ortamında Türkiye’nin bu alanda rakip ülkelerin arkasında kalmaması adına düzenleyici bir yasal düzenleme olmasından çok, ticari elektronik iletilerin (kısa mesaj veya e-posta) gönderilmesinin önüne geçmeye odaklanmış bir düzenleme olmak gibi bir dar bakışlı yasa tasarısı olma özelliği gösteriyor.
Bu sıkıntılı bakış açısı ve yaklaşımın bir sonucu olarak, ilgili Yasa Tasarısı’nın yürürlüğe girmesi, elektronik ticari tanıtım pazarının yüzde 50 daralması, bu işten ekmeğini kazanan ve ürünlerini bu ticari elektronik iletiler ile pazarlama ihtiyacı duyan KOBİ’leri derinden yaralayacak. Elektronik Ticaret Alanı’nda gözlenecek faaliyet daralması nedeniyle oluşabilecek vergi kaybı ise yılda 54 milyon TL düzeyinde.
Ticari faaliyetlerin önü kesilecek
İlgili yasa tasarısının kanunlaşması sonrası sektörün ve Türkiye’nin karşı karşıya kalabileceği sorunları, tasarı ile ilgili endişe ve önerilerini dile getiren Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği (MOBİLSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Kerem Alkin, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’nın 6. Maddesi elektronik ticari iletileri düzenlediğine dikkat çekerek, “Önerilen yeni düzenleme herhangi bir ticari elektronik iletinin (kısa mesaj veya e-posta) gönderilebilmesi için, işletmelerin kendi müşterilerinden ticari elektronik ileti gönderme izni almak amacıyla iletişime geçmesini izne tabi tutuyor” dedi. Sadece kısa mesaj (SMS,MMS vb) ile gerçekleşen ticari elektronik ileti pazarının 216 milyon TL olduğunu ve mobil operatörlerin elde ettikleri gelirin yüzde 50’sini devlete vergi olarak ödediklerini açıklayan Prof. Dr. Kerem Alkin, hazırlanan kanunun AB müktesebatına uyum ve Türkiye’deki elektronik ticaret uygulamalarının önünü açması bakımından düzenlemeler getirmesini beklendiklerini vurguladı. Prof. Dr. Kerem Alkin, “Ticari kapsamlı elektronik iletilerle ilgili düzenlemelerde ticari faaliyetlerin önünün kesilmemesi gerektiğini” vurguladı. Alkin, “Almanya, Fransa ve İngiltere dahil tüm Avrupa ülkelerinde elektronik haberleşme düzenlemeleri de izne dayalı uygulamaları içeriyor, ancak tüketici korunurken elektronik haberleşmeye dayalı ticari faaliyetlerin önünün kesilmemesi de öncelik taşıyor. Oysa Sayın Prof Dr. Tekin Memiş tarafından hazırlanan kanun tek bir madde; kanunun 6. Maddesi etrafında dolaşıyor ki bu madde de sadece ve sadece önceden onay alınmaksızın gönderilen ticari elektronik iletileri yasaklıyor ” diye konuştu.
“Fikirlerimiz dikkate alınmıyor"
Alt komisyon çalışmaları sırasında çeşitli sivil toplum kuruluşları, sektör temsilcileri ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nün hem fikir olduğu ve komisyonun takdirine sunulan değişiklik önerilerinin Prof. Dr. Tekin Memiş tarafından reddedildiğini belirten Prof. Dr. Kerem Alkin, “Bu kadar sektör temsilcisinin fikir birliğine vardığı ve elektronik ticaretin de önünü tıkamayacağını düşündüğümüz 6. Madde ile ilgili önerilerimiz Sayın Memiş tarafından “kanunun çöpe atılmasıdır” şeklinde yorumlandı ki; bu durum da bize ne yazık ki hazırlanan kanun tasarısının getirdiği düzenlemelerin sadece ticari elektronik ileti gönderimini kısıtlayıcı yönde olduğunu, göstermektedir. Oysa ki sektör temsilcilerinin kanundan beklentileri çok farklı boyutlarda” dedi. Sektörlerin benimsediği kanunların daha başarılı uygulandığını belirten Prof. Dr. Kerem Alkin, “1534 maddeli Türk Ticaret Kanunu’nda dahi, TOBB, TİM, TUSKON, MÜSİAD, TÜSİAD gibi iş dünyasının önde gelen önemli kuruluşlarımızın 7 maddedeki itirazları Hükümetimiz tarafından ciddiye alındı ve gerekli hazırlıklar gündeme konuldu. Hal böyle iken, sektörün gelişimine ve sorunlarına bu ölçüde vakıf olan bilişim sektörü ve bağlantılı sektör STK’larının görüşlerinin yeterince dikkate alınmaması, özellikle 6. Madde’de hiçbir değişikliğe gidilmemesi, peşinen ciddi sorunların ortaya çıkacağına işaret etmektedir. Elektronik Ticareti Düzenleme Kanunu’nun da tüm sektör bileşenlerinin ortaklaşa katkıları ile oluşması durumunda daha fazla sahiplenileceğini, uygulamalarda sorunların yaşanmayacağını çok daha önemlisi kanunun ana amacı olan Elektronik Ticaretin gelişmesinin önünün açılacağını düşünüyoruz” diye konuştu.
Tüketicinin kişisel bilgileri yurtdışına kayacak
Yasakçı ve engelleyici bir yaklaşımın ticari elektronik haberleşme faaliyetlerini yurtdışına iteceğini belirten Prof.Dr. Kerem Alkin, tehlikeyi şöyle açıkladı: “Teknolojik açıdan bakıldığında ticari iletilerin gönderimine dair kısıtlamalar ancak yurt içinde uygulanabilecek. Ancak yurtdışından tüketiciye ulaşan iletilere herhangi bir kısıtlama getirilemeyecek, çünkü teknik açıdan mümkün değil. Ticari haberleşme faaliyetlerinin önemli bir kısmının yurtdışına kayması vatandaşın kimlik ve iletişim bilgilerinin de yurtdışına çıkartılması anlamına geliyor. Bu bilgiler kontrol dışında üçüncü kişiler tarafından saklanıp işlenebilecek.”
Uygulama haksız ve yıkıcı rekabete de kapı aralayacak
Tasarıya göre tüketiciden onay alınmadan iletilen SMS ve e-postalar için gönderici şirketlere gönderim adedi başına 1.000 TL ile 5.000 TL arasında para cezası kesileceğini söyleyen Prof. Dr. Kerem Alkin, “Tasarı bu şekilde yasalaşırsa rakip olduğunuz bir şirketi kolayca cezaya boğabilirsiniz. Yurtdışından kaynağı belirsiz bir şekilde tüketicilere ulaşan SMS’lerde şirketin isminin geçmesi şirketin cezalandırılması için yeterli. Haksız cezalar ortaya çıkabilir” dedi. Elektronik ticari iletilerin küçük ve orta ölçekli şirketler, yerel firma ve markalar tarafından yoğun olarak kullanıldığını belirten Prog. Dr. Alkin, şirketlerin isimlerini ve kampanyalarını duyurmak için kullandıkları en uygun bütçeli mecranın SMS ve e-posta gönderimi olduğunu hatırlattı. Prof. Dr. Kerem Alkin, “Elektronik haberleşmenin kısıtlanması sonucunda yüksek bütçeli şirketlerle rekabet etmek zorunda kalacak olan yerel ve küçük işletmelerin yaşama şansının da azalacağına dikkat çekti. Ayrıca; tasarı ile yeni web sitesi açan ve e - ticarete başlayan bir KOBİ’nin reklamını yapması, SMS ve e - mail ile kendinden alışveriş yapan tüketicilerine ulaşması da imkansız hale gelecek. Bu durumda da vergisiz yurtdışı kaynaklı reklam araçları prim yapacak” dedi.
